Spis treści
- Opis
- Działanie
- Skład
- Działania niepożądane
- Interakcje
- Przeciwwskazania
- Dawkowanie
Opis
Cukrzyca insulinoniezależna (typ 2) u osób dorosłych, kiedy przestrzeganie diety, ćwiczenia fizyczne oraz zmniejszenie masy ciała nie wystarczają do utrzymania prawidłowego stężenia glukozy we krwi.
Działanie
Doustny lek hipoglikemizujący z grupy pochodnych sulfonylomocznika. Gliklazyd zmniejsza stężenie glukozy we krwi pobudzając wydzielanie insuliny przez komórki beta wysp Langerhansa. Zwiększone poposiłkowe wydzielanie insuliny i białka C w trzustce utrzymuje się nawet po 2 latach leczenia. W cukrzycy typu 2, gliklazyd przywraca wczesny wzrost wydzielania insuliny w obecności glukozy oraz nasila drugą fazę wydzielania insuliny. Gliklazyd zmniejsza proces formowania się mikrozakrzepów w dwóch mechanizmach, które mogą leżeć u podstaw powikłań cukrzycy: częściowe hamowanie agregacji i adhezji płytek przez zmniejszenie aktywności markerów płytek krwi (β-tromboglobulina, tromboksan B2); wpływ na aktywność fibrynolityczną śródbłonka naczyń przez zwiększenie aktywności tkankowego aktywatora plazminogenu (tPA). Po podaniu doustnym stężenie leku w osoczu zwiększa się stopniowo przez 6 h, a następnie pozostaje na niezmienionym poziomie pomiędzy 6. a 12. h. Wchłanianie jest całkowite. Wiązanie z białkami osocza wynosi ok. 95%. Jednorazowa dawka dobowa umożliwia utrzymanie stężenia gliklazydu w osoczu przez ponad 24 h. Gliklazyd jest metabolizowany głównie w wątrobie i wydalany z moczem (1% w postaci niezmienionej). Nie wykryto żadnego czynnego metabolitu w osoczu. T0,5 w fazie eliminacji wynosi 12-20 h.
Skład
1 tabl. o zmodyfikowanym uwalnianiu zawiera 60 mg gliklazydu. Tabl. o zmodyf. uwalnianiu 60 mg zawierają laktozę.
Działania niepożądane
Może wystąpić: hipoglikemia (możliwe objawy: ból głowy, silny głód, nudności, wymioty, zmęczenie, senność, zaburzenia snu, pobudzenie, agresja, osłabiona koncentracja, zaburzenia świadomości, spowolnienie reakcji, depresja, uczucie splątania, zaburzenia widzenia i mowy, otępienie, drżenie, niedowłady, zaburzenia czucia, zawroty głowy, uczucie bezsilności, utrata samokontroli, majaczenie, drgawki, płytki oddech, bradykardia, senność i utrata świadomości, co może prowadzić do śpiączki lub zgonu oraz objawy pobudzenia adrenergicznego: pocenie się, wilgotność skóry, niepokój, tachykardia, kołatanie serca, nadciśnienie, bóle w klatce piersiowej, zaburzenia rytmu serca); zaburzenia żołądkowo-jelitowe (ból brzucha, nudności, wymioty, niestrawność, biegunka, zaparcia); zaburzenia skóry i tkanki podskórnej (wysypka, świąd, pokrzywka, obrzęk naczynioruchowy, rumień, wykwity plamkowo-grudkowe, odczyny pęcherzowe - zespół Stevensa-Johnsona i toksyczno-rozpływna martwica naskórka), w wyjątkowych przypadkach wysypka polekowa z eozynofilią oraz objawami ogólnymi (DRESS); zaburzenia krwi (niedokrwistość, leukopenia, małopłytkowość, granulocytopenia) przemijające po zaprzestaniu leczenia; zaburzenia wątroby i dróg żółciowych (zwiększona aktywność enzymów wątrobowych, zapalenie wątroby (odosobnione przypadki), żółtaczka cholestatyczna - należy odstawić lek w przypadku jej wystąpienia; zaburzenia oka (przemijające zaburzenia widzenia). Działania niepożądane pochodnych sulfonylomocznika: erytrocytopenia, agranulocytoza, niedokrwistość hemolityczna, pancytopenia, alergiczne zapalenie naczyń, hiponatremia, zwiększenie aktywności enzymów wątrobowych, zaburzenia czynności wątroby (z zastojem żółci i żółtaczką), zapalenie wątroby, przemijające po odstawieniu pochodnej sulfonylomocznika, lub w odosobnionych przypadkach prowadzące do zagrażającej życiu niewydolności wątroby.
Interakcje
Równoczesne stosowanie mikonazolu (stosowanego ogólnie i w postaci żelu do stosowania w jamie ustnej) jest przeciwwskazane, ze względu na nasilenie działania hipoglikemizującego z możliwością wywołania objawów hipoglikemii lub nawet śpiączki. Nie zaleca się leczenia skojarzonego z fenylbutazonem ze względu na nasilenie działania hipoglikemizującego pochodnych slfonylomocznika; zalecane jest zastosowanie innego leku przeciwzapalnego; o ryzyku należy poinformować pacjenta i podkreślić istotną rolę samokontroli; w razie konieczności należy dostosować dawkę w trakcie i po zakończeniu leczenia lekiem przeciwzapalnym. Alkohol również nasila działanie hipoglikemizujące, co może prowadzić do wystąpienia śpiączki hipoglikemicznej; należy unikać spożywania alkoholu i leków zawierających alkohol. Gliklazyd należy stosować ostrożnie ze względu na ryzyko hipoglikemii z następującymi lekami: inne leki przeciwcukrzycowe (insulina, akarboza, metformina, tiazolidynediony, inhibitory peptydazy dipeptydylowej IV, agoniści receptora GLP-1), leki blokujące receptory adrenergiczne, flukonazol, inhibitory ACE (kaptopryl, enalapryl), leki blokujące receptory H2, inhibitory MAO, sulfonamidy, klarytromycyna i NLPZ. Nie zaleca się równoczesnego stosowania z danazolem, ze względu na diabetogenny wpływ danazolu; jeżeli zastosowania tej substancji czynnej nie można uniknąć, pacjenta należy ostrzec i podkreślić znaczenie kontroli stężenia glukozy we krwi i w moczu; w razie konieczności należy dostosować dawkę gliklazydu w trakcie i po zakończeniu leczenia danazolem. Zachować ostrożność w leczeniu skojarzonym z: chlorpromazyną w dużych dawkach (powyżej 100 mg/dobę), ze względu na zwiększenie stężenia glukozy we krwi (należy uprzedzić pacjenta i podkreślić istotność monitorowania stężenia glukozy we krwi, może być konieczne dostosowanie dawki przeciwcukrzycowej substancji czynnej podczas i po zakończeniu leczenia lekiem neuroleptycznym); z glikokortykosteroidami (podanie ogólne i miejscowe: preparaty dostawowe, na skórę i doodbytnicze) oraz tetrakozaktydem, gdyż leczenie skojarzone może powodować zwiększenie stężenia glukozy we krwi z możliwą kwasicą ketonową (należy uprzedzić pacjenta i podkreślić istotność monitorowania stężenia glukozy we krwi, zwłaszcza na początku leczenia, może być konieczne dostosowanie dawki przeciwcukrzycowej substancji czynnej podczas i po zakończeniu leczenia glikokortykosteroidami); z rytodryną, salbutamolem i terbutaliną (dożylnie), ze względu na zwiększenie stężenia glukozy we krwi (należy podkreślić istotność monitorowania stężenia glukozy we krwi, a w razie konieczności zastosować insulinoterapię); z preparatami zawierające ziele dziurawca zwyczajnego, ze wzgędu na zmniejszenie ekspozycji na gliklazyd (należy podkreślić znaczenie monitorowania stężenia glukozy we krwi); z fluorochinolonami, ze względu na ryzyko zaburzeń stężenia glukozy we krwi (należy podkreślić znaczenie monitorowania stężenia glukozy we krwi). Przed jednoczesnym stosowaniem z lekami przeciwzakrzepowymi (np. warfaryna) należy rozważyć ryzyko, gdyż pochodne sulfonylomocznika mogą nasilać działanie przeciwzakrzepowe; może być konieczna zmiana leku przeciwzakrzepowego.
Przeciwwskazania
Nadwrażliwość na gliklazyd lub na którąkolwiek substancję pomocniczą oraz na inne pochodne sulfonylomocznika i sulfonamidy. Cukrzyca typu 1. Stan przedśpiączkowy lub śpiączka cukrzycowa. Ketoza i kwasica cukrzycowa. Ciężka niewydolność nerek lub wątroby. Leczenie mikonazolem. Karmienie piersią.
Dawkowanie
Doustnie. Dorośli: 30-120 mg w jednorazowej dawce dobowej, w porze śniadania. Dawka powinna być dostosowana indywidualnie w zależności od reakcji pacjenta (stężenie glukozy we krwi, HbA1c). W przypadku pominięcia dawki nie wolno zwiększać dawki przyjmowanej w dniu następnym. Zalecana dawka początkowa wynosi 30 mg na dobę. Jeśli stężenie glukozy we krwi jest skutecznie kontrolowane, dawka ta może być stosowana jako leczenie podtrzymujące. Jeśli stężenie glukozy we krwi nie jest odpowiednio kontrolowane, dawkę można stopniowo zwiększyć do 60, 90 lub 120 mg na dobę. Nie powinno się zwiększać dawki częściej, niż co najmniej po upływie 1 miesiąca, z wyjątkiem pacjentów, u których stężenie glukozy we krwi nie uległo zmniejszeniu po 2 tyg. leczenia; w takich przypadkach dawkę można zwiększyć pod koniec 2. tyg. leczenia. Maksymalna dobowa dawka zalecana to 120 mg. Leczenie skojarzone z innymi lekami przeciwcukrzycowymi. Preparat może być stosowany z biguanidami, inhibitorami alfa-glukozydazy lub insuliną; u pacjentów ze stężeniem glukozy we krwi niedostatecznie kontrolowanym z użyciem preparatu leczenie skojarzone z insuliną powinno być wprowadzone pod ścisłą opieką medyczną. Zamiana tabletek preparatu zawierającego 80 mg gliklazydu na Diaprel MR: 1 tabl. preparatu zawierającego 80 mg gliklazydu jest porównywalna z 30 mg preparatu w postaci tabletki o zmodyf. uwalnianiu (tj. 1 tabl. Diaprel MR 30 mg lub połowa tabletki Diaprel MR 60 mg). Zmiana może być przeprowadzona pod warunkiem monitorowania parametrów krwi. Zamiana innego, doustnego leku przeciwcukrzycowego na Diaprel MR: podczas zamiany należy wziąć pod uwagę dawkę oraz T0,5 uprzednio stosowanego leku przeciwcukrzycowego. Zastosowanie okresu przejściowego nie jest konieczne. Należy zastosować dawkę początkową 30 mg i tak ją modyfikować, aby była dostosowana do reakcji stężenia glukozy we krwi danego pacjenta, tak jak przedstawiono powyżej. W razie zmiany z innych hipoglikemizujących pochodnych sulfonylomocznika o przedłużonym T0,5 może być konieczna kilkudniowa przerwa w leczeniu, aby zapobiec wystąpieniu efektu addycyjnego. Schemat dawkowania w takich sytuacjach powinien być taki sam jak na początku stosowania preparatu, tzn. leczenie należy rozpocząć od dawki 30 mg na dobę, a następnie ją zwiększać w zależności od reakcji metabolicznej pacjenta. Szczególne grupy pacjentów. U pacjentów w podeszłym wieku oraz u pacjentów z łagodną i umiarkowaną niewydolnością nerek nie ma konieczności dostosowania dawek. U pacjentów z ryzykiem wystąpienia hipoglikemii (pacjenci niedożywieni lub źle odżywieni, z ciężkimi lub niedostatecznie wyrównanymi zaburzeniami endokrynologicznymi - niedoczynność przysadki, niedoczynność tarczycy, niewydolność nadnerczy); po zaprzestaniu długotrwałego leczenia i (lub) leczenia dużymi dawkami kortykosteroidów; z ciężkimi chorobami tętnic - ciężka choroba wieńcowa, ciężka niewydolność tętnicy szyjnej, choroba naczyń obwodowych) zaleca się stosowanie minimalnej dobowej dawki początkowej 30 mg. Nie ustalono bezpieczeństwa stosowania i skuteczności leku u dzieci i młodzieży. 1 tabl. o zmodyf. uwalnianiu 60 mg jest równoważna 2 tabl. o zmodyf. uwalnianiu 30 mg; tabl. 60 mg można podzielić na połowy. Dawkę leku należy połknąć bez rozgniatania lub żucia.
Pamiętaj!
Odbiór w Aptece tylko po okazaniu ważnej recepty.
