Spis treści
- Opis
- Dawkowanie
- Działanie
- Skład
- Działania niepożądane
- Interakcje
- Przeciwwskazania
Opis
Napady padaczkowe pierwotnie uogólnione:
– typowe i atypowe napady nieświadomości (petit mal),
– napady miokloniczne,
– napady toniczno-kloniczne (grand mal),
– postaci mieszane napadów toniczno-klonicznych i napadów nieświadomości,
– napady atoniczne.
Ponadto lek może być stosowany w innych rodzajach padaczki, które nie reagują na inne leki przeciwdrgawkowe, takich jak:
Napady częściowe:
– zarówno proste (o początku ogniskowym), jak i złożone (psychomotoryczne),
– napady wtórnie uogólnione, zwłaszcza napady akinetyczne i atoniczne.
W przypadku napadów pierwotnie uogólnionych lek często można stosować w monoterapii.
W napadach częściowych częściej konieczne jest leczenie skojarzone, podobnie jak w napadach wtórnie uogólnionych oraz w postaciach mieszanych, obejmujących napady pierwotnie uogólnione i częściowe.
Leczenie epizodów maniakalnych w chorobie afektywnej dwubiegunowej, w przypadku, gdy lit jest przeciwwskazany lub źle tolerowany. Kontynuację leczenia walproinianem można rozważać u pacjentów, u których uzyskano odpowiedź kliniczną na leczenie produktem ValproLEK 300/500 ostrej fazy manii.
Dawkowanie
Doustnie. Dzieci i młodzież płci żeńskiej oraz kobiety w wieku rozrodczym. Leczenie walproinianem musi być wprowadzone i nadzorowane przez lekarza specjalizującego się w leczeniu padaczki lub choroby afektywnej dwubiegunowej. Walproinianu nie należy stosować u dzieci płci żeńskiej i kobiet w wieku rozrodczym, chyba że inne metody leczenia są nieskuteczne lub nie są tolerowane. Należy każdorazowo starannie rozważyć korzyści i ryzyko prowadzonej terapii podczas regularnych kontroli lekarskich. Walproinian jest przepisywany i wydawany zgodnie z programem zapobiegania ciąży podczas stosowania walproinianu. Walroinian najlepiej przepisywać w monoterapii oraz w najniższej skutecznej dawce i, jeśli to możliwe, w postaci o przedłużonym uwalnianiu. Dawkę dobową należy podzielić na co najmniej 2 dawki pojedyncze. Padaczka. Zarówno wielkość dawki skutecznej, jak i czas długotrwałego leczenia trzeba ustalać indywidualnie w celu uzyskania stanu bez napadów drgawkowych z zastosowaniem dawki minimalnej, zwłaszcza w okresie ciąży. W okresie dostosowywania dawki należy kontrolować stan pacjenta. Wprawdzie nie wykazano dużej korelacji między dawką dobową, stężeniem w osoczu i działaniem terapeutycznym leku, ale na ogół dąży się do uzyskania stężenia walproinianu sodu w osoczu w granicach 40-100 µg8ml (300-700 µmol/l). Nie można jednak wykluczyć korzystnych wyników leczenia przy mniejszych lub większych stężeniach leku w osoczu, zwłaszcza u dzieci. Podczas stosowania dawek dobowych walproinianu sodu 35 mg/kg mc. lub większych zaleca się kontrolowanie stężenia leku w osoczu. W niektórych przypadkach pełną odpowiedź na leczenie uzyskuje się po upływie 4-6 tyg., dlatego nie należy zbyt wcześnie zwiększać dawek dobowych ponad średnie wartości. Nie należy przekraczać maksymalnej dawki walproinianu sodu 60 mg/kg mc./dobę. Podczas zmiany wstępnej terapii lekiem w postaci o natychmiastowym uwalnianiu na tabl. o przedłużonym uwalnianiu należy zapewnić utrzymanie odpowiedniego stężenia w surowicy. Monoterapia. Dawka początkowa. Dorośli i dzieci: początkowo 10-15 mg/kg mc. na dobę w 2 lub więcej dawkach podzielonych, podczas posiłków. Dawkę należy zwiększać stopniowo w odstępach tygodniowych o 5-10 mg/kg mc. na dobę, aż do uzyskania pożądanego efektu terapeutycznego. Dawka podtrzymująca. Średnio 20-30 mg/kg mc. na dobę z następującym zakresem dawkowania: dorośli - 9-35 mg/kg mc. na dobę; dzieci i młodzież - 15-60 mg/kg mc. na dobę. Optymalną podtrzymującą dawkę dobową stosuje się zwykle w 1 lub 2 dawkach podzielonych, podczas posiłków. U dzieci o mc. mniejszej niż 20 kg lek należy stosować w innej postaci farmaceutycznej ze względu na konieczność dostosowywania dawki. Leczenie skojarzone. Jeśli walproinian stosuje się w skojarzeniu z wcześniej stosowanymi lekami lub zastępuje się nim poprzednio stosowane leki, należy rozważyć zmniejszenie dawki wcześniej podawanego leku (zwłaszcza fenobarbitalu) w celu uniknięcia działań niepożądanych. Jeśli stosowany dotychczas lek ma być odstawiony, odstawienie musi następować stopniowo. Ponieważ indukcja enzymów przez inne leki przeciwpadaczkowe (takie jak fenobarbital, fenytoina, prymidon i karbamazepina) jest przemijająca, po upływie ok. 4-6 tyg. po ostatnim przyjęciu któregoś z wymienionych leków należy oznaczyć stężenie kwasu walproinowego w surowicy i w razie konieczności zmniejszyć jego dawkę dobową. Epizody maniakalne w chorobie afektywnej dwubiegunowej. Dorośli. Dawkę dobową powinien ustalić i sprawdzać indywidualnie lekarz prowadzący. Zalecana początkowa dawka dobowa wynosi 750 mg. Ponadto w badaniach klinicznych uzyskano zadowalający profil bezpieczeństwa po zastosowaniu dawki początkowej 20 mg/kg mc. Postacie leku o przedłużonym uwalnianiu można podawać raz lub 2 razy dziennie. Dawkę należy zwiększać tak szybko, jak to możliwe, do uzyskania najmniejszej dawki leczniczej zapewniającej pożądany efekt kliniczny. Średnia dawka dobowa walproinianu wynosi zazwyczaj 1000-2000 mg. Pacjenci otrzymujący dawki dobowe przekraczające 45 mg/kg mc. powinni pozostawać pod ścisłą obserwacją. Kontynuację leczenia epizodów maniakalnych w chorobie afektywnej dwubiegunowej należy dostosowywać indywidualnie, stosując najmniejszą skuteczną dawkę. Nie ustalono bezpieczeństwa stosowania i skuteczności leku w leczeniu epizodów maniakalnych w chorobie afektywnej dwubiegunowej u pacjentów w wieku poniżej 18 lat. Szczególne grupy pacjentów. U pacjentów w podeszłym wieku farmakokinetyka walproinianu może być zmieniona; dawkowanie należy ustalić na podstawie kontroli napadów drgawkowych. U pacjentów z zaburzeniami czynności nerek może być konieczne zmniejszenie dawki. Dokładne wyliczenie dawki w mg/kg mc. nie jest bezwzględnie konieczne. U niektórych pacjentów otrzymujących mniejsze dawki lek można podawać nawet w pojedynczej dawce dobowej pod warunkiem, że pacjent dobrze toleruje ten sposób dawkowania. Sposób podania. Tabletki (lub w razie potrzeby ich połowy) należy popijać szklanką zwykłej wody (nie należy stosować napojów gazowanych) i połykać bez rozgryzania. Jeśli na początku lub w trakcie leczenia wystąpią objawy podrażnienia przewodu pokarmowego, tabletki należy przyjmować podczas lub po posiłku.
Działanie
Lek przeciwpadaczkowy. Mechanizm działania nie został w pełni poznany. Działanie leku może być częściowo związane ze zwiększeniem stężenia neuroprzekaźnika GABA (kwasu γ-aminomasłowego) w mózgu i móżdżku na skutek zahamowania jego metabolizmu. Możliwy jest również wpływ na receptor GABA. Działanie terapeutyczne pojawia się po upływie od kilku dni do ponad tygodnia od rozpoczęcia leczenia. Kwas walproinowy dobrze wchłania się z jelita. Biodostępność po podaniu doustnym wynosi prawie 100%. Cmax we krwi uzyskuje się po 12 h (zakres 3-24 h). Po podaniu doustnym stężenie w osoczu osiąga stan stacjonarny w ciągu 3-4 dni. T0,5 w osoczu u dorosłych wynosi 10-15 h i jest znacznie krótszy u dzieci - 6-10 h. Wiązanie z białkami osocza wynosi 80-95%. Gdy stężenia w osoczu są większe niż 100 mg/l, zwiększa się stężenie frakcji wolnej. Stężenia w osoczu dla określonej dawki wykazują dużą zmienność międzyosobniczą. Również znaczne są dobowe wahania wewnątrzosobnicze. Stężenie kwasu walproinowego w płynie mózgowo-rdzeniowym jest praktycznie takie samo, jak stężenie frakcji wolnej w osoczu. Kwas walproinowy jest w dużym stopniu metabolizowany w wątrobie w procesie beta-oksydacji (ponad 40% dawki) i glukuronidacji (do 50% dawki). Metabolity wydalane są głównie w moczu.
Skład
Lek zawiera substancję: walproinian sodu + kwas walproinowy w dawce 300 mg
Działania niepożądane
Na początku leczenia często występują zaburzenia żołądkowo-jelitowe (nudności, ból żołądka, biegunka), ale zazwyczaj ustępują po kilku dniach bez konieczności przerywania leczenia. Objawów tych można na ogół uniknąć, przyjmując lek podczas lub po posiłku. Bardzo często: hiperamonemia (bez objawów zaburzeń czynności wątroby, niewymagająca przerwania leczenia), hiperamonemia (z objawami towarzyszącymi). Często: zahamowanie czynności szpiku (łagodne, całkowicie przemijające), małopłytkowość, drżenie rąk, parestezje, ból głowy, podczas skojarzonego leczenia z innymi lekami przeciwdrgawkowymi obserwowano uczucie zmęczenia, senność, apatię i ataksję, przemijające wypadanie włosów, przerzedzenie włosów, zaburzenia w obrębie paznokci i łożyska paznokci, nieregularne miesiączkowanie, zwiększenie lub zmniejszenie masy ciała, zwiększenie lub brak łaknienia. Niezbyt często: krwotoki, nadmierna ruchliwość, drażliwość, nudności, wymioty, nadmierne ślinienie się i zaburzenia żołądkowo-jelitowe (zwykle przemijające, występujące na początku leczenia), zaburzenia czynności wątroby (czasami z hiperamonemią i sennością; zwłaszcza u dzieci zaburzenia te mogą mieć bardzo ciężki przebieg (z możliwością zgonu); mogą one występować w ciągu pierwszych 6 mies. leczenia), obrzęki obwodowe o niezbyt ciężkim przebiegu. Rzadko: zmniejszone stężenie fibrynogenu (zwykle bez objawów klinicznych i szczególnie po zastosowaniu dużych dawek), układowy toczeń rumieniowaty, zespół Fanconiego (o nieznanym mechanizmie), zwiększone stężenie testosteronu, otyłość, oczopląs i zawroty głowy, hiperamonemia z objawami neurologicznymi, podwójne widzenie, utrata słuchu (przemijająca i trwała, ale nie ustalono związku przyczynowego), zapalenie trzustki (czasami zakończone zgonem), reakcje skórne (np. wysypka), zapalenie naczyń krwionośnych skóry, rumień wielopostaciowy, brak menstruacji, torbielowatość jajników, zapalenie jamy ustnej, porfiria. Bardzo rzadko: zahamowanie czynności szpiku - sporadycznie przybiera ciężką postać, postępując do agranulocytozy, niedokrwistości i pancytopenii (limfopenia, małopłytkowość, leukopenia), limfocytoza, wydłużony czas krwawienia (na skutek zaburzonej agregacji płytek i (lub) trombocytopatii w wyniku niedoboru czynnika VIII/von Willebranda), hiponatremia, nadwrażliwość, moczenie nocne, omamy, odwracalne otępienie związane z odwracalną atrofią mózgu, pojedyncze przypadki przemijającego parkinsonizmu, agresja, szumy uszne, toksyczne martwicze oddzielanie się naskórka (zespół Lyella), zespół Stevensa-Johnsona, zmiana struktury włosów, ginekomastia, hipotermia ustępująca po przerwaniu leczenia. Częstość nieznana: uspokojenie, zaburzenia pozapiramidowe, obrzęk naczynioruchowy, polekowy odczyn z eozynofilią i objawami układowymi (zespół DRESS). Podczas leczenia walproinianem sodu opisywano pojedyncze przypadki splątania, osłupienia lub letargu, postępującego do chwilowej śpiączki (encefalopatia), niekiedy związane z występowaniem drgawek. Objawy ustępowały po przerwaniu leczenia lub po zmniejszeniu dawki. Większość opisywanych przypadków występowała w trakcie leczenia skojarzonego (zwłaszcza z fenobarbitalem) lub po nagłym zwiększeniu dawki leku. Notowano przypadki przewlekłej encefalopatii z objawami neurologicznymi o niedostatecznie wyjaśnionej patogenezie, również głównie po zastosowaniu dużych dawek lub leczenia skojarzonego z innymi lekami przeciwpadaczkowymi. Istnieją doniesienia o występowaniu zmniejszonej gęstości mineralnej kości, osteopenii, osteoporozy i złamań u pacjentów długotrwale leczonych walproinianem sodu (mechanizm wpływu leku na metabolizm kości nie jest znany). Walproinian wykazuje wysoki potencjał teratogenny, a u dzieci narażonych na walproinian w życiu płodowym istnieje duże ryzyko wystąpienia wrodzonych wad rozwojowych i zaburzeń neurorozwojowych.
Interakcje
Kwas walproinowy może nasilać działanie innych leków psychotropowych, takich jak neuroleptyki, inhibitory MAO, leki przeciwdepresyjne i benzodiazepiny. Zaleca się kontrolę stanu klinicznego pacjenta, a w razie konieczności dostosowanie dawkowania tych leków. U badanych zdrowych osób walproinian wypierał diazepam z wiązań z albuminą i hamował jego metabolizm. Podczas leczenia skojarzonego stężenie niezwiązanego diazepamu może być zwiększone, a klirens osoczowy i objętość dystrybucji frakcji wolnego diazepamu mogą się zmniejszyć (o 25% i 20%); T0,5 pozostaje niezmieniony. U zdrowych osób jednoczesne leczenie walproinianem i lorazepamem prowadziło do zmniejszenia klirensu osoczowego lorazepamu o 40%. U dzieci jednoczesne podawanie klonazepamu i kwasu walproinowego może powodować zwiększenie stężenia fenytoiny w surowicy. Kwas walproinowy zwiększa stężenia fenobarbitalu w osoczu, w wyniku czego może występować działanie uspokajające, zwłaszcza u dzieci. Dlatego zaleca się kontrolę stanu klinicznego pacjenta przez pierwszych 15 dni leczenia skojarzonego. Jeśli wystąpi sedacja, dawkę fenobarbitalu należy niezwłocznie zmniejszyć. W razie konieczności należy oznaczyć stężenie fenobarbitalu w osoczu. Kwas walproinowy zwiększa stężenie prymidonu w osoczu, nasilając jego działania niepożądane (takie jak sedacja). Reakcje te ustępują w trakcie dłuższego leczenia. Zaleca się kontrolę kliniczną, zwłaszcza na początku leczenia skojarzonego. W razie konieczności należy dostosować dawkowanie. Kwas walproinowy zmniejsza całkowite stężenie fenytoiny w osoczu. Ponadto zwiększa stężenie wolnej fenytoiny, co może spowodować objawy przedawkowania (kwas walproinowy wypiera fenytoinę z połączeń z białkami i zmniejsza jej katabolizm w wątrobie). Dlatego zaleca się kontrolę stanu klinicznego pacjenta. Podczas oznaczania stężenia fenytoiny w osoczu należy również ocenić stężenie frakcji wolnej. Opisywano kliniczne objawy działania toksycznego po jednoczesnym zastosowaniu walproinianu i karbamazepiny. Kwas walproinowy może nasilać działanie toksyczne karbamazepiny. Zaleca się kontrolę kliniczną, zwłaszcza na początku leczenia skojarzonego. W razie konieczności należy dostosować dawkowanie. Kwas walproinowy może zmniejszać metabolizm lamotryginy. W razie konieczności należy dostosować dawkowanie (zmniejszyć dawkę lamotryginy). Skojarzenie lamotryginy z kwasem walproinowym zwiększa ryzyko (ciężkich) reakcji skórnych, zwłaszcza u dzieci. Kwas walproinowy może zwiększać o ok. 30-50% stężenie felbamatu w surowicy. Kwas walproinowy może zwiększać stężenie zydowudyny w osoczu, powodując wystąpienie jej działań toksycznych. Może być konieczne zmniejszenie dawki zydowudyny. Walproinian wpływa na metabolizm kodeiny i jej wiązanie z białkami. Wpływ innych leków na kwas walproinowy. Leki przeciwpadaczkowe indukujące enzymy (w tym fenytoina, fenobarbital, karbamazepina) zmniejszają stężenie kwasu walproinowego w surowicy. Podczas leczenia skojarzonego dawkowanie należy dostosować do stężenia leku we krwi. Felbamat zwiększa stężenie wolnego kwasu walproinowego w surowicy o 18% w sposób liniowo zależny od dawki. Należy korygować dawki kwasu walproinowego. Meflochina zwiększa metabolizm kwasu walproinowego i ma działanie drgawkotwórcze. Na skutek tego podczas leczenia skojarzonego mogą wystąpić napady padaczkowe. Stężenie kwasu walproinowego w surowicy może się zwiększać w wyniku jednoczesnego stosowania leków hamujących układy enzymatyczne wątroby, takich jak cymetydyna, erytromycyna lub fluoksetyna. Notowano jednak przypadki zmniejszenia stężenia kwasu walproinowego podczas jednoczesnego stosowania fluoksetyny. Ryfamycyna może zmniejszać stężenie kwasu walproinowego w surowicy. Jednoczesne stosowanie antybiotyków z grupy karbapenemów (tj. meropenem, panipenem i imipenem) powodowało zmniejszenie stężenia kwasu walproinowego we krwi o 60-100% w ciągu ok. 2 dni. Ze względu na szybkość i zasięg interakcji skuteczne leczenie skojarzone karbapenemami pacjentów, których stan ustabilizowano kwasem walproinowym, jest niemożliwe i dlatego należy go unikać. Inne interakcje. Podczas jednoczesnego stosowania antagonistów witaminy K należy ściśle kontrolować czas protrombinowy (nasilone działanie). Kwas walproinowy może również nasilać działanie kwasu acetylosalicylowego. Opisane interakcje mogą zwiększać skłonność do krwotoków. Kolestyramina może zmniejszać wchłanianie walproinianu. Kwas walproinowy zwykle nie indukuje aktywności enzymów. Dlatego nie powinna zmniejszać się skuteczność preparatów estrogenowo-progestagenowych u kobiet stosujących antykoncepcję hormonalną. Jednoczesne stosowanie topiramatu i kwasu walproinowego wiązało się z wystąpieniem hiperamonemii (również z encefalopatią) u pacjentów, którzy tolerowali każdy z tych leków podawanych osobno. To działanie niepożądane nie jest skutkiem interakcji farmakokinetycznej. Wskazane może być oznaczanie stężenia amoniaku we krwi pacjentów, u których wystąpiła hipotermia. W większości przypadków objawy podmiotowe i przedmiotowe ustępowały po odstawieniu jednego z tych leków. Jednoczesne stosowanie kwasu walproinowego i leków silnie związanych z białkami (takich, jak kwas acetylosalicylowy) może powodować zwiększenie stężenia frakcji kwasu walproinowego niezwiązanej z białkami. Należy unikać jednoczesnego stosowania leków zawierających kwas walproinowy i kwas acetylosalicylowy w leczeniu gorączki lub bólu, zwłaszcza u niemowląt i małych dzieci. Podczas jednoczesnego stosowania preparatów zawierających kwas walproinowy i klonazepam u pacjentów z napadami padaczkowymi typu napadu nieświadomości w wywiadzie występował napad nieświadomości. Walproinian może nasilać działanie alkoholu.
Przeciwwskazania
Nadwrażliwość na walproinian sodu, kwas walproinowy lub na którąkolwiek substancję pomocniczą. Zaburzenia czynności wątroby i (lub) trzustki. Ciężkie zaburzenia czynności wątroby (zwłaszcza związane ze stosowaniem leków) w wywiadzie lub w wywiadzie rodzinnym. Porfiria wątrobowa. Skaza krwotoczna. Zaburzenia mitochondrialne wywołane mutacjami genu jądrowego kodującego enzym mitochondrialny - polimerazę γ (POLG), np. z zespołem Alpersa-Huttenlochera, oraz u dzieci w wieku poniżej 2 lat z podejrzeniem zaburzeń związanych z POLG. Kobiety w wieku rozrodczym, chyba że spełnione są warunki programu zapobiegania ciąży. W przypadku leczenia padaczki lek jest przeciwwskazany do stosowania w ciąży, chyba że nie ma odpowiedniego alternatywnego leczenia. W przypadku leczenia choroby afektywnej dwubiegunowej lek jest przeciwwskazany do stosowania w ciąży.
Pamiętaj!
Odbiór w Aptece tylko po okazaniu ważnej recepty.
