Spis tre艣ci
- Opis
- Dawkowanie
- Dzia艂anie
- Sk艂ad
- Dzia艂ania niepo偶膮dane
- Przeciwwskazania
- Interakcje
Opis
Dexamethasone Krka jest wskazany w leczeniu:
chor贸b reumatycznych oraz autoimmunologicznych (np. uk艂adowy tocze艅 rumieniowaty, reumatoidalne zapalenie staw贸w, m艂odzie艅cze idiopatyczne zapalenie staw贸w, guzkowe zapalenie t臋tnic);
chor贸b uk艂adu oddechowego (np. astma oskrzelowa, krup);
sk贸ry (np. erytrodermia, p臋cherzyca zwyk艂a), gru藕liczego zapalenia opon m贸zgowo-rdzeniowych wy艂膮cznie w po艂膮czeniu z terapi膮 przeciwinfekcyjn膮;
chor贸b krwi (np. idiopatyczna plamica ma艂op艂ytkowa u doros艂ych);
obrz臋ku m贸zgu;
objawowego szpiczaka mnogiego;
ostrej bia艂aczki limfocytowej;
ostrej bia艂aczki limfoblastycznej;
choroby Hodgkina i ch艂oniaka nieziarniczego w po艂膮czeniu z innymi produktami leczniczymi;
paliatywnym chor贸b nowotworowych;
md艂o艣ci oraz wymiot贸w wywo艂anych chemioterapi膮;
wymiot贸w po zabiegu operacyjnym wsp贸lnie z lekami przeciwwymiotnymi.
Dawkowanie
Deksametazon jest zwykle podawany w dawkach od 0,5 mg do 10 mg na dob臋, w zale偶no艣ci od leczonej choroby. W powa偶niejszych stanach chorobowych konieczne mo偶e by膰 stosowanie dawek powy偶ej 10 mg na dob臋. Dawka powinna by膰 ustalana w zale偶no艣ci od reakcji indywidualnych pacjent贸w oraz nasilenia choroby.
Dzia艂anie
Bardzo silny glikokortykosteroid o d艂ugim czasie dzia艂ania. Dzia艂anie przeciwzapalne deksametazonu jest 7 razy silniejsze ni偶 predizolonu, ponadto podobnie jak inne glikokortykosteroidy deksametazon wykazuje dzia艂anie antyalergiczne, przeciwgor膮czkowe i immunosupresyjne. Nie zatrzymuje sodu w organizmie, w zwi膮zku z czym jest szczeg贸lnie u偶yteczny u pacjent贸w z niewydolno艣ci膮 serca i nadci艣nieniem. Deksametazon charakteryzuje si臋 biologicznym okresem p贸艂trwania wynosz膮cym 36-54 h i dlatego nadaje si臋 do stosowania w leczeniu chor贸b, w przypadku kt贸rych wymagane jest d艂ugotrwa艂e dzia艂anie glikokortykosteroidu. Deksametazon dobrze wch艂ania si臋 z przewodu pokarmowego, osi膮gaj膮c Cmax w czasie 1-2 h. W ok. 77% wi膮偶e si臋 z bia艂kami osocza, g艂贸wnie albuminami. Jest szybko rozprowadzany do wszystkich tkanek cia艂a; przedostaje si臋 przez 艂o偶ysko i w niewielkich ilo艣ciach jest wydzielany do mleka matki. Jest metabolizowany g艂贸wnie w w膮trobie, cz臋艣ciowo w nerkach. Wydalanie zachodzi z moczem. 艢redni T0,5 we krwi wynosi 3,6+/-0,9 h.
Sk艂ad
1 tabletka zawiera:
8 mg substancji czynnej deksametazonu
laktoz臋 jednowodn膮, skrobi臋 kukurydzian膮, 偶elowan膮 krzemionk臋 koloidaln膮 bezwodn膮, stearynian magnezu
Dzia艂ania niepo偶膮dane
W trakcie leczenia mog膮 wyst膮pi膰 dzia艂ania niepo偶膮dane, kt贸re s膮 znacz膮co zale偶ne od dawki i czasu trwania leczenia. Podczas kr贸tkiej terapii (dni/tygodnie) ryzyko wyst膮pienia dzia艂a艅 niepo偶膮danych jest niewielkie; zwykle wyst臋puj膮: przyrost masy cia艂a, zaburzenia psychiczne, nietolerancja glukozy oraz przej艣ciowa niedoczynno艣膰 kory nadnerczy. D艂ugotrwa艂e leczenie deksametazonem (miesi膮ce/lata) zwykle powoduje oty艂o艣膰 brzuszn膮, wra偶liwo艣膰 sk贸rn膮, atrofi臋 mi臋艣ni, osteoporoz臋, zahamowanie wzrostu i d艂ugotrwa艂膮 niewydolno艣膰 nadnerczy. Cz臋sto艣膰 nieznana: zwi臋kszona podatno艣膰 na latentne infekcje, takie jak posocznica, gru藕lica, zaostrzenie infekcji oka, ospa wietrzna, odra, zaka偶enia grzybicze i wirusowe (kt贸rym towarzyszy maskowanie objaw贸w klinicznych), infekcje oportunistyczne, leukocytoza, limfopenia, eozynopenia, nadkrwisto艣膰, zaburzenia krzepliwo艣ci, reakcje alergiczne (obejmuj膮ce anafilaksj臋, immunosupresj臋), hamowanie osi podwzg贸rzowo-przysadkowo-jajnikowej oraz indukcja zespo艂u Cushinga (typowe objawy: twarz ksi臋偶ycowata, hiperwolemia, oty艂o艣膰 brzuszna), wt贸rna niewydolno艣膰 nadnerczy i przysadki (zw艂aszcza w sytuacjach stresu, takich jak uraz lub zabieg), zahamowanie wzrostu w okresie niemowl臋cym, dzieci艅stwie i okresie dojrzewania, nieregularne miesi膮czki oraz brak miesi膮czki, hirsutyzm, przyrost masy cia艂a, ujemny bilans bia艂kowy i wapniowy, zwi臋kszony apetyt, zatrzymywanie sodu i wody w organizmie, utrata potasu (mo偶e powodowa膰 zaburzenia rytmu serca), alkaloza hipokaliemiczna, wyst膮pienie objaw贸w latentnej cukrzycy, upo艣ledzenie tolerancji w臋glowodan贸w z zapotrzebowaniem na zwi臋kszon膮 dawk臋 lek贸w przeciwcukrzycowych, hipercholesterolemia, hipertr贸jglicerydemia, uzale偶nienie psychiczne, depresja, bezsenno艣膰, zaostrzona schizofrenia, choroba psychiczna (od euforii do objawowej psychozy), zwi臋kszone ci艣nienie 艣r贸dczaszkowe z obrz臋kiem tarczy nerwu wzrokowego u dzieci (guz rzekomy m贸zgu) - zwykle po zako艅czeniu leczenia; objawy latentnej epilepsji, wi臋ksza ilo艣膰 atak贸w w czynnej epilepsji, zawroty g艂owy, b贸l g艂owy, zwi臋kszone ci艣nienie 艣r贸dga艂kowe, jaskra, obrz臋k tarczy nerwu wzrokowego, za膰ma (g艂贸wnie podtorebkowa tylna), atrofia rog贸wki i tward贸wki, nasilenie wirusowych, grzybiczych i bakteryjnych infekcji oka, zaostrzenie objaw贸w zwi膮zanych z owrzodzeniem rog贸wki, centralna retinopatia surowicza, nieostre widzenie, p臋kni臋cie mi臋艣nia sercowego po niedawno przebytym zawale, zastoinowa niewydolno艣膰 serca u podatnych pacjent贸w, dekompensacja serca, nadci艣nienie, zapalenie naczy艅, nasilona mia偶d偶yca, ryzyko choroby zakrzepowo-zatorowej (zwi臋kszenie krzepliwo艣ci krwi mo偶e prowadzi膰 do powik艂a艅 zwi膮zanych z chorob膮 zakrzepowo-zatorow膮), czkawka, dyspepsja, wzd臋cia brzucha, wrzody 偶o艂膮dka z perforacj膮 i krwawieniem, ostre zapalenie trzustki, zapalenie b艂ony 艣luzowej prze艂yku, dro偶d偶yca prze艂yku, gazy jelitowe, nudno艣ci, wymioty, hipertrichoza, atrofia sk贸ry, teleangiektazja, rozst臋py, rumie艅, tr膮dzik steroidowy, wybroczyny, wybroczyny, alergiczne zapalenie sk贸ry, pokrzywka, obrz臋k naczynioruchowy, wypadanie w艂os贸w, zaburzenia barwnikowe, zwi臋kszona krucho艣膰 naczy艅 w艂osowatych, zapalenie sk贸ry okolicy ust, nadmierna potliwo艣膰, sk艂onno艣膰 do powstawania siniak贸w, przedwczesne zamkni臋cie nasad ko艣ci, osteoporoza, z艂amania kr臋gos艂upa i ko艣ci d艂ugich, aseptyczna martwica ko艣ci udowych i ramiennych, naderwania 艣ci臋gien, miopatia mi臋艣ni proksymalnych, os艂abienie mi臋艣ni, utrata masy mi臋艣niowej, impotencja, os艂abiona reakcja na szczepienia i testy sk贸rne, wolniejsze gojenie si臋 ran, dyskomfort, z艂e samopoczucie, zesp贸艂 odstawienia steroid贸w (zbyt szybkie zmniejszenie dawki kortykosteroid贸w po d艂ugotrwa艂ym leczeniu mo偶e prowadzi膰 do ostrej niedoczynno艣ci nadnerczy, niedoci艣nienia i 艣mierci; zesp贸艂 odstawienia mo偶e objawia膰 si臋 gor膮czk膮, b贸lem mi臋艣ni, b贸lem staw贸w, nie偶ytem nosa, zapaleniem spoj贸wek, bolesnymi i sw臋dz膮cymi guzkami na sk贸rze i utrat膮 masy cia艂a).
Przeciwwskazania
Nadwra偶liwo艣膰 na substancj臋 czynn膮 lub na kt贸r膮kolwiek substancj臋 pomocnicz膮. Zaka偶enie uk艂adowe, chyba 偶e zostanie zastosowana specyficzna terapia przeciwinfekcyjna. Owrzodzenie 偶o艂膮dka lub dwunastnicy. Wykonywanie szczepie艅 z u偶yciem szczepionek 偶ywych jest przeciwwskazane w trakcie leczenia du偶ymi terapeutycznymi dawkami deksametazonu (i innych kortykosteroid贸w), ze wzgl臋du na mo偶liwo艣膰 wyst膮pienia infekcji wirusowej.
Interakcje
Deksametazon jest metabolizowany przez CYP3A4. Induktory CYP3A4, takie jak: efedryna, barbiturany, ryfabutyna, ryfampicyna, fenytoina, karbamazepina mog膮 przyspiesza膰 metabolizm deksametazonu, zmniejszaj膮c jego st臋偶enie we krwi - mo偶e by膰 konieczne zwi臋kszenie dawki steroidu. Aminoglutetymid mo偶e przyspieszy膰 eliminacj臋 deksametazonu oraz os艂abi膰 jego skuteczno艣膰 - w razie potrzeby nale偶y dostosowa膰 dawk臋 deksametazonu. 呕ywice wi膮偶膮ce kwasy 偶贸艂ciowe, takie jak cholestyramina, mog膮 ogranicza膰 absorpcj臋 deksametazonu. Stosowane objawowo leki gastrologiczne, zoboj臋tniaj膮ce kwas 偶o艂膮dkowy, w臋giel aktywny zmniejszaj膮 resorpcj臋 glikokortykosteroid贸w - glikokortykosteroidy nale偶y podawa膰 z zachowaniem co najmniej 2 h przerwy. Inhibitory CYP3A4, takie jak: azole przeciwgrzybicze (np. ketokonazol, itrakonazol), inhibitory proteazy HIV (np. rytonawir), a tak偶e antybiotyki makrolidowe (np. erytromycyna) mog膮 zmniejsza膰 klirensu deksametazonu, zwi臋kszaj膮c jego st臋偶enie we krwi - mo偶e by膰 konieczne zmniejszenie dawki steroidu. Ketokonazol mo偶e dodatkowo hamowa膰 syntez臋 kortykosteroid贸w w nadnerczach i spowodowa膰 niedoczynno艣膰 kory nadnerczy w momencie zako艅czenia terapii kortykosteroidami. Estrogeny, w tym doustne 艣rodki antykoncepcyjne, mog膮 hamowa膰 metabolizm niekt贸rych kortykosteroid贸w i nasila膰 ich dzia艂anie. Deksametazon jest umiarkowanym induktorem CYP3A4, mo偶e zwi臋ksza膰 klirens substrat贸w CYP3A4, zmniejszaj膮c ich st臋偶enie we krwi. Mo偶e zmniejsza膰 st臋偶enie izoniazydu we krwi - pacjent贸w nale偶y monitorowa膰. Stosowanie deksametazonu z cyklosporyn膮 mo偶e prowadzi膰 do nasilenia dzia艂ania obydwu substancji (ryzyko napad贸w m贸zgowych). Obni偶one st臋偶enie prazykwantelu we krwi powoduje ryzyko niepowodzenia leczenia spowodowanego zwi臋kszonym metabolizmem deksametazonu w w膮trobie. Kortykosteroidy mog膮 nasila膰 lub os艂abia膰 dzia艂anie doustnych antykoagulant贸w - w przypadku du偶ych dawek lub terapii trwaj膮cej ponad 10 dni istnieje ryzyko krwawienia charakterystycznego dla kortykoterapii (z b艂ony 艣luzowej 偶o艂膮dka, krucho艣膰 naczy艅); pacjent贸w nale偶y dok艂adnie monitorowa膰 (badanie kontrolne w 8. dniu terapii, a nast臋pnie co dwa 2 tyg. w trakcie i po zako艅czeniu terapii). Stosowane z atropin膮 lub innymi lekami antycholinergicznymi mog膮 powodowa膰 dodatkowe zwi臋kszenie ci艣nienia wewn膮trzga艂kowego. Wyd艂u偶aj膮 zwiotczenie mi臋艣ni wywo艂ane przez niedepolaryzuj膮ce leki zwiotczaj膮ce mi臋艣nie pr膮偶kowane. Os艂abiaj膮 dzia艂anie somatotropiny. Po stosowaniu kortykosteroid贸w z protyrelin膮, zwi臋kszenie st臋偶enia TSH po podaniu protyreliny mo偶e by膰 obni偶one. Kortykosteroidy stosowane z NLPZ zwi臋kszaj膮 ryzyko owrzodzenia 偶o艂膮dka i jelit oraz krwawie艅. Mo偶e wyst膮pi膰 interakcja z salicylanami u pacjent贸w z hipoprotrombinemi膮. Zwi臋kszaj膮 klirens nerkowy salicylan贸w, dlatego odstawienie steroid贸w mo偶e powodowa膰 zatrucie salicylanami - dawk臋 salicylan贸w nale偶y zmniejszy膰 po zako艅czeniu podawania steroid贸w. Os艂abiaj膮 dzia艂anie lek贸w przeciwcukrzycowych, takich jak insulina, sulfonylomocznik i metformina; sporadycznie mo偶e wyst膮pi膰 hiperglikemia i ketoacydoza cukrzycowa - u pacjent贸w z cukrzyc膮 na pocz膮tku leczenia nale偶y cz臋艣ciej wykonywa膰 badania krwi i moczu. Stosowane z talidomidem zwi臋kszaj膮 ryzyko wyst膮pienia toksycznego martwiczego oddzielania si臋 nask贸rka. Zwi臋kszaj膮 dzia艂anie hipokalemiczne acetazolamidu, diuretyk贸w p臋tlowych i tiazydowych, amfoterycyny i.v., mineralokortykosteroid贸w, tetrakozaktydu, lek贸w przeczyszczaj膮cych, karbenoksolonu. Hipokaliemia zwi臋ksza prawdopodobie艅stwo zaburze艅 rytmu serca (zw艂aszcza torsade de pointes) oraz nasila toksyczno艣膰 glikozyd贸w nasercowych. Przed rozpocz臋ciem leczenia kortykosteroidami nale偶y wyr贸wna膰 niedob贸r potasu. Istniej膮 doniesienia, wg kt贸rych r贸wnoczesne stosowanie amfoterycyny B i hydrokortyzonu prowadzi艂o do powi臋kszenia i niewydolno艣ci serca. Kortykosteroidy stosowane z chlorokin膮, hydroksychlorokin膮 i meflokin膮 zwi臋kszaj膮 ryzyko miopatii i kardiomiopatii. Mog膮 os艂abia膰 dzia艂anie lek贸w hipotensyjnych; mo偶e by膰 konieczne dostosowanie dawkowania lek贸w przeciwnadci艣nieniowych. Inhibitory ACE stosowane z kortykosteroidami zwi臋kszaj膮 ryzyko zmian morfologii krwi. R贸wnoczesne stosowanie inhibitor贸w cholinoesterazy i kortykosteroid贸w mo偶e powodowa膰 powa偶ne os艂abienie mi臋艣ni u pacjent贸w z miasteni膮 - je偶eli to mo偶liwe, inhibitory cholinoesterazy nale偶y odstawi膰 co najmniej 24 h przed rozpocz臋ciem terapii kortykosteroidami. Fluorochinolony stosowane z kortykosteroidami zwi臋kszaj膮 ryzyko zaburze艅 ze strony 艣ci臋gien. Jednoczesne podawanie inhibitor贸w CYP3A, w tym lek贸w zawieraj膮cych kobicystat, zwi臋ksza ryzyko og贸lnoustrojowych dzia艂a艅 niepo偶膮danych; nale偶y unika膰 艂膮czenia tych lek贸w. Podczas leczenia deksametazonem mo偶e doj艣膰 do os艂abienia dzia艂ania szczepionek. Ze wzgl臋du na mo偶liwo艣膰 wyst膮pienia infekcji wirusowej stosowanie 偶ywych szczepionek jest przeciwwskazane w trakcie leczenia du偶ymi terapeutycznymi dawkami kortykosteroid贸w - szczepienie mo偶na wykona膰 nie wcze艣niej ni偶 3 mies. po zako艅czeniu kortykoterapii. Stosowanie innych typ贸w immunizacji podczas leczenia du偶ymi terapeutycznymi dawkami kortykosteroid贸w mo偶e by膰 niebezpieczne, ze wzgl臋du na ryzyko powik艂a艅 neurologicznych i ograniczonego lub nieobecnego wzrostu liczby przeciwcia艂 (nieskuteczno艣膰 szczepie艅). Mo偶na szczepi膰 pacjent贸w, kt贸rzy stosuj膮 kortykosteroidy miejscowo lub przez kr贸tki czas (<2 tyg.) i w mniejszych dawkach.
Pami臋taj!
Odbi贸r w Aptece tylko po okazaniu wa偶nej recepty.
Sprzeda偶 produktu nast膮pi zgodnie z odp艂atno艣ci膮 podan膮 na recepcie i zgodnie z obwi膮zuj膮cym w dniu sprzeda偶y Obwieszczeniem Ministra Zdrowia.
