Ospa wietrzna oraz półpasiec to choroby zakaźne wywołane przez ten sam wirus. Czym się różnią czy można im zapobiec i jak wygląda ich przebieg? Informacji na temat obu chorób zakaźnych udziela ekspert allecco.pl.
Spis treści:
- Ospa i półpasiec – przyczyny
- Półpasiec – czym różni się od ospy
- Ile trwa półpasiec? Ile trwa ospa?
- Nieco odmienny obraz kliniczny.
- Półpasiec – kto choruje?
- Jak można się zarazić?
- Jak zapobiegać chorobom?
- Ospa i półpasiec – powikłania
- Leczenie półpaśca i ospy
Ospa i półpasiec – przyczyny
Zarówno ospa wietrzna jak i półpasiec to choroby zakaźne wywołane przez ten sam wirus – Varicella zoster virus. Patogen wnikając do organizmu po raz pierwszy wywołuję ospę wietrzną u dzieci oraz dorosłych. Wirus pozostaje w organizmie i przechodzi w stan uśpienia. Uaktywnia się w sytuacjach obniżonej odporności. Jego reaktywacja wywołuje półpasiec. Ma on znacznie łagodniejszy przebieg niż ospa u dorosłych. Nie mniej jednak może dawać poważne powikłania szczególnie w takich przypadkach jak półpasiec uszny oraz półpasiec oczny. Poważne konsekwencje dla niemowlęcia może nieść za sobą również ospa diagnozowane po 20. tygodniu ciąży.
Generalnie przyjmuje się zatem, że ospa wietrzna jest chorobą wieku dziecięcego, natomiast półpasiec częściej diagnozowany jest u osób dorosłych.
Półpasiec – czym różni się od ospy
Jedna i druga choroba, chociaż wywołane są przez ten sam wirus, dotyczą raczej różnych grup wiekowych. Jakie jeszcze różnice obserwuje się w ich przebiegu?
Ile trwa półpasiec? Ile trwa ospa?
Ospa wietrzna trwa około 2 tygodni. Półpasiec natomiast około 4 tygodni. W obu przypadkach chory zaraża przez cały okres występowania objawów, a dziecko z ospą nawet wcześniej. Wirus charakteryzuje się wysoką zaraźliwością. Pacjent kończy zarażać dopiero kiedy wyschnąć wszystkie wykwity skórne.
Nieco odmienny obraz kliniczny.
Wysypka w przebiegu ospy jest rozsiana niemal po całym ciele i towarzyszy jej wysoka gorączka. Wykwity skórne początkowo przypominają plamki, które zmieniają się w grudki z płynem surowiczym, a następnie suche strupki. Wygląd zmian na powierzchni skóry w przypadku półpaśca jest podobne. Różni się natomiast umiejscowieniem. Wysypka w półpaścu występuje po jeden stronie ciała i nie przechodzi prze linię środkową. Obu schorzeniom towarzyszy również rozbicie i złe samopoczucie, które pojawiają się jeszcze przed wystąpieniem wykwitów.
Półpasiec – kto choruje?
Półpasiec u dzieci występuje bardzo rzadko. Do jego rozwoju może dojść jedynie wtedy kiedy mama będąc w ciąży chorowała na ospę wietrzną. Półpasiec po ospie bądź szczepieniu przeciw ospie to schorzenie dedykowane osobom dorosłym. Szczególnie tym o obniżonej odporności oraz seniorom.
Więcej na ten temat możesz przeczytać w artykułach:
Jak można się zarazić?
Przede wszystkim od osoby chorej na półpasiec nie można zarazić się półpaścem. Po przez bezpośredni kontakt z wykwitem na skórze może dojść do zarażenia wirusem ospy. Wtedy osoba zainfekowana choruje na ospę wietrzną. Dzieje się tak tylko wtedy kiedy nie była ona szczepiona lub nie chorowała w dzieciństwie na wiatrówkę. Nieco inaczej wygląda to w przypadku zachorowania na ospę. W zasadzie większość osób, które nie chorowały lub nie były szczepione zachorują na ospę wietrzną. Wirus charakteryzuje się wysoką zaraźliwością. Przenosi się drogą kropelkową, więc w aby doszło do zainfekowania wystarczy jedynie przebywać z osobą chorą w jednym pomieszczeniu.
Jak zapobiegać chorobom?
Jedynym skutecznym sposobem zapobiegania rozprzestrzeniania się wirusa Varicella zoster jest szczepienie. Wykonywane jest ono już u maluchów po 9 – tym miesiącu życia. Można zaszczepić się również w wieku dorosłym. Zawsze tego typu decyzja wymaga jednak konsultacji lekarskiej i kwalifikacji.
Ospa i półpasiec – powikłania
Wspólnym powikłaniem dla obu jednostek chorobowych jest powstanie blizn po wysypce. To prawdopodobieństwo znacznie zwiększa się głownie wtedy gdy dochodzi do nadkażenia krost. Dlatego właśnie nie zaleca się obecnie używania pudrów płynnych. Trzeba również uważać, aby nie dochodziło do podrażnienia i rozdrapania wyprysków.
Bardzo rzadko dochodzi do powikłań w przebiegu ospy u dzieci. Należy jednak pamiętać, że jest to stan obniżonej odporności i maluchy są w tym okresie bardziej podatne na szkodliwe działanie innych patogenów. Należy zatem chronić ich przed np. zapaleniem płuc. Powikłania po półpaścu również nie występują często i dotyczą głównie osób starszych oraz z zaburzeniami układu immunologicznego. Nie mniej jednak są bardzo poważne. Mowa tutaj o uszkodzeniach wzroku, słuchu oraz niedowładach kończyn.
Leczenie półpaśca i ospy
Podstawowym postępowaniem w przypadku obu schorzeń jest izolacja chorego. Jest niezbędna aby ograniczyć rozprzestrzenianie się wirusa oraz uchronić pacjenta przed innymi patogenami, które w stanie obniżonej odporności organizmu mogą okazać się niebezpieczne. Wdraża się również leki przeciwgorączkowe i przeciwbólowe oraz pielęgnację wysypki wykorzystując do tego celu preparaty z oktenidyną. W przebiegu półpaśca lekarz zleca zazwyczaj preparaty przeciwwirusowe na receptę, a dzieciom z ospą leki przeciwświądowe.
Bibliografia:
1. Siewert B., Wysocki J.; Ospa wietrzna i półpasiec – obraz kliniczny i możliwości profilaktyki; Termedia 6/2018 vol. 4; dostęp w sieci [31.03.2020]: www.termedia.pl.
2. Gwieździński Z., Protas – Drozd F.; Nowoczesne leczenie półpaśca; Termedia 9/2000 vol. 3; dostęp w sieci [31.03.2020]: www.termedia.pl.
Uwaga, artykuł nie stanowi porady medycznej, ani opinii farmaceuty lub dietetyka dostosowanej do indywidualnej sytuacji pytającego. Uzyskane informacje stanowią jedynie generalne zalecenia, które nie mogą stanowić wyłącznej podstawy do stosowania określonej terapii, zmiany nawyków, dawkowania produktów leczniczych, itp. Przed podjęciem jakichkolwiek działań mających wpływ na życie, zdrowie lub samopoczucie należy skontaktować się z lekarzem lub innym specjalistą, w celu otrzymania zindywidualizowanej porady.
