Aby zapewnić prawidłowy przebieg ciąży i rozwój dziecka warto przed zajściem w ciążę wykonać szereg badań. Należą do nich nie tylko oznaczenia z wykorzystaniem próbki krwi czy moczu, ale również szereg badań specjalistycznych. Jakie należy wykonać badania przed ciążą, a jakie na samym jej początku? Oto kilka ważnych wskazówek od eksperta allecco.pl.
Spis treści:
- Podstawowe badania przed ciążą i na początku ciąży
- Ciąża u pacjentki z chorobą przewlekłą
- Szczepienia na etapie planowania rodzicielstwa
Podstawowe badania przed ciążą i na początku ciąży
Badania krwi przed ciążą są tak samo ważne jak na początku jej trwania. Morfologia z rozmazem pozwala wykryć szereg nieprawidłowości w organizmie matki i zastosować odpowiednie leczenie na etapie planowania potomstwa. Próbka krwi jest niezbędna również m.in. do oznaczenia poziomu hormonów tarczycy. Ich właściwa ilość zapewnia prawidłowy rozwój układu nerwowego dziecka. Co jest szczególnie ważne, ponieważ jego struktury kształtują się już w pierwszych dniach życia płodu. Jakie badania zrobić przed ciążą lub na jej początku?
- Morfologia oraz oznaczenie grupy krwi z czynnikiem Rh
Tego typu badania dają obraz ogólnego stanu zdrowia przyszłej mamy. Pozwalają uniknąć anemii oraz wyeliminować ewentualny stan zapalny. Bardzo ważne jest również oznaczenie grupy krwi oraz czynnika Rh u obojga rodziców. Pozwoli to wyeliminować ewentualny konflikt serologiczny. Pojawia się on w momencie gdy dziecko dziedziczy po ojcu czynnik Rh, a krwinki matki są jego pozbawione. Wówczas układ odpornościowy kobiety traktuje erytrocyty dziecka jako wrogie. Odpowiednio wczesne zdiagnozowanie problemu pomaga wyeliminować zagrożenia dla maluszka płynące z konfliktu serologicznego. Dlatego oznaczenie czynnika Rh u obojga rodziców jest bardzo ważne dla lekarza jeszcze przed ciążą lub na wczesnym jej etapie.
Ważne badanie, które pozwala wyłapać hiperglikemię. Podwyższony poziom cukru w ciąży może wiązać się z rozwojem cukrzycy ciążowej i wymaga specjalistycznego leczenia.
O prawidłowej pracy gruczołu tarczowego w pierwszym trymestrze ciąży świadczy wynik TSH poniżej 2,5 mIU/l. Jesli jest on wyższy oznacza się również poziom przeciwciał przeciwtarczycowych (anty-TPO). Właściwa praca tego gruczołu pozwala na prawidłowy rozwój układu nerwowego naszej pociechy. Dlatego sprawdzenie poziomu TSH w czasie ciąży jest tak samo ważne jak na etapie jej planowania. Leki na niedoczynność tarczycy można stosować po zajściu w ciążę, Przyszła mama wymaga jednak szczególnej opieki lekarskiej i częstszych badań.
Pozwala zobrazować ogólny stan zdrowia przyszłej mamy oraz wykryć ewentualne infekcje dróg moczowych. Niestety tego typu problemy zdarzają się często u ciężarnych, a mogą one stanowić poważne zagrożenie dla zdrowia zarówno matki jak i malucha.
- Testy na obecność przeciwciał skierowanych przeciwko wirusom cytomegalii, różyczki i toksoplazmozy
Są to bardzo ważne badania, ponieważ wymienione wyżej wirusy są szczególnie groźne dla płodu i noworodka. Mogą powodować poronienia i poważne wady rozwojowe.
- Test na HIV oraz kiłę (OWA, WR)
Nawet kobiety, które mają stałego partnera powinny wykonać te oznaczenia przed planowaną ciążą. Chodzi tutaj głównie o profilaktykę i minimalizowanie zagrożeń dla zdrowia i życia malucha. Bo zarówno AIDS jak i kiła wrodzona są dla niego bardzo niebezpieczne.
- Test na obecność wirusa zapalenia wątroby typu B
Warto również sprawdzić poziom przeciwciał i ewentualnie doszczepić się przed porodem. Daje to pewność, że nie dojdzie do zakażenia wirusem WZW B podczas pobytu w szpitalu.
Jakie badania przed ciążą należy zrobić u ginekologa? Przede wszystkim zaleca się USG narządów rodnych oraz wykonanie cytologii. Lekarz powinien pobrać wymaz z szyjki macicy i zlecić oznaczenie. Warto również wykonać badanie czystości pochwy. Wszelkie nieprawidłowości oraz infekcje powinny być wyleczone przed zajściem w ciążę.
Gdy w rodzinie pojawiają się schorzenia związane z mutacją genową lub istnieje problem z zajściem w ciążę można wykonać badania genetyczne. Są one drogie, ale niewątpliwie dają niemal jednoznaczną odpowiedź czy dziecko będzie wolne od chorób genetycznych. Pomagają również poprowadzić leczenie niepłodności u par borykających się z tym problemem.
Ciąża u pacjentki z chorobą przewlekłą
Pacjentki leczone na cukrzycę, padaczkę, schorzenia tarczycy oraz nadciśnienie powinny planować ciążę. Badania przed zajściem w ciążę powinny być również przeprowadzone bardziej szczegółowo. Ważne jest również to, aby być w stałym kontakcie z lekarzem specjalistą, który dostosuje leczenie chorób podstawowych do potrzeb matki i płodu. Tylko wtedy ciąża będzie przebiegała prawidłowo. Leczenie danego schorzenia musi być odpowiednio uregulowane. W przypadkach pogorszenia stanu zdrowia matki nie zaleca się planowania dziecka. Należy mieć na uwadze również fakt, że wiele leków nie może być stosowanych przez kobiety ciężarne i leczenie choroby podstawowej musi zostać odpowiednio zmodyfikowane aż do porodu bądź zakończenia karmienia piersią.
Szczepienia na etapie planowania rodzicielstwa
Lepiej wykonywać szczepienia na kilka miesięcy przed planowanym poczęciem. W tym okresie w grę wchodzą szczepienia przeciwko wirusowemu zapaleniu wątroby typu A i B, różyczce, a w sezonie jesienno - zimowym przeciw grypie. Trzeba pamiętać, że zarówno same choroby są bardzo groźne dla maluszka, ale szczepienia też nie pozostają obojętne. Dlatego w tej kwestii zawsze należy zasięgnąć opinii lekarza i postępować zgodnie z jego wskazówkami. Tylko wtedy można uniknąć wielu niebezpiecznych dla zdrowia płodu i niemowlęcia powikłań.
Dużo lepiej dla zdrowia mamy i maluszka jest jeśli ciąża jest planowana. Można wtedy zaplanować wizytę u ginekologa oraz sprawdzenie i wyleczenie zębów u stomatologa, a także konieczne szczepienia. Ze względu na coraz większą świadomość wśród kobiet oraz profilaktykę przed ciążą i w trakcie jej trwania jest to okres dużo bardziej bezpieczny dla życia mamy i dziecka. Warto korzystać z wyjątkowego czasu jakim jest ciąża. Badanie krwi wykonywane regularnie to niewielka cena za zdrowe i szczęśliwe macierzyństwo.
Bibliografia:
- Hubalewska-Dydejczyk A. i inni; Postępowanie w chorobach tarczycy u kobiet w ciąży; Endokrynologia Polska; Tom 62; Nr 4/ 2011ISSN 0423–104X.
