Choć rozstępy nie są problemem medycznym, dla wielu osób stanowią istotny problem estetyczny. Na ich wystąpienie narażone są przede wszystkim kobiety ciężarne, osoby w wieku dojrzewania oraz nadmiernie przybierające na wadze. Jak zapobiegać pojawianiu się rozstępów? Które preparaty na rozstępy mają udowodnioną w badaniach klinicznych skuteczność?
Spis treści:
- Rozstępy – czym są i jak wyglądają?
- Gdzie najczęściej pojawiają się rozstępy?
- Przyczyny powstawania rozstępów
- Rozstępy – jak im zapobiegać?
- Jak radzić sobie z niewielkimi rozstępami?
- Zabiegi kosmetyczne na rozstępy
- Preparaty na rozstępy
- Jakie składniki są ważne w preparatach na rozstępy?
- Rozstępy w ciąży
- Preparaty na rozstępy dla ciężarnych
- Dieta na rozstępy
- Domowe sposoby na rozstępy
Rozstępy – czym są i jak wyglądają?
Rozstępy to jedne z najczęściej pojawiających się łagodnych zmian skórnych. Do ich rozwoju dochodzi w wyniku nadmiernego rozciągania skóry. Ryzyko powstawania rozstępów jest wysokie, gdy rozciąganie skóry jest powolne i stopniowe, ale trwa dłuższy czas. Gwałtowny przyrost masy ciała również zwiększa prawdopodobieństwo powstawania rozstępów. Zmiany te przypominają wyglądem blizny. Mają postać wrzecionowatych pasm ułożonych w stosunku do siebie równolegle. Na powierzchni skóry pokrytej rozstępami nie ma ani gruczołów potowych, ani mieszków włosowych.
Nadmierne rozciąganie skóry w początkowym stadium prowadzi do pojawienia się rozstępów o czerwonym lub czerwono-fioletowym zabarwieniu. Jest to tzw. faza zapalna, która może trwać do kilkunastu miesięcy. Można zauważyć lub dotykiem wyczuć lekki obrzęk w miejscu powstawania rozstępów. Rozszerzenie naczyń krwionośnych, ścieńczenie skóry, a także jej swędzenie to zmiany charakterystyczne dla pierwszego etapu tworzenia się rozstępów. Z upływem czasu zmiany te bledną. Zabarwienie ich zmienia się z czerwono-fioletowego na biały, określany też jako perłowy.
W początkowej fazie powstawania rozstępów, zmiany te mają czerwono-fioletowe zabarwienie, które po kilku lub kilkunastu miesiącach zmienia się na białe lub perłowe. Podczas tworzenia się rozstępów można odczuwać swędzenie i wzmożone napięcie skóry.
Gdzie najczęściej pojawiają się rozstępy?
Powstawanie rozstępów ogranicza się do miejsc, w których dochodzi do najsilniejszego napięcia skóry. U kobiet w ciąży, typowym miejscem tworzenia się tych zmian jest brzuch, a rzadziej również piersi. Gwałtowny przyrost masy ciała w okresie dojrzewania może skutkować pojawieniem się rozstępów na pośladkach, piersiach i brzuchu. Kulturyści, którzy również narażeni są w większym stopniu na te zmiany skórne, mogą zauważyć je na ramionach, pośladkach, zewnętrznej lub wewnętrznej stronie ud, a także na plecach.
Problem rozstępów jest bardzo powszechny. Dotyczy 50-90% osób. Ponad dwukrotnie częściej występuje u płci żeńskiej. Doświadcza go zdecydowana większość kobiet w ciąży. U niemal połowy osób otyłych można zaobserwować opisywane zmiany.
Przyczyny powstawania rozstępów
W skórze znajdują się włókna kolagenowe i włókna elastynowe. Zapewniają one odpowiednie napięcie i elastyczność skóry. W wyniku nadmiernego rozciągania, wytrzymałość tych włókien na rozciąganie zostaje przekroczona. Włókna kolagenowe pękają i dochodzi do formowania się czerwonawych zmian na skórze. Niektóre osoby są w większym stopniu narażone na powstawanie rozstępów. Czynniki, które zwiększają ryzyko pojawienia się tych zmian to:
- predyspozycje genetyczne,
- zmiany hormonalne, które są fizjologiczne (występują np. podczas okresu dojrzewania oraz u kobiet w ciąży) lub pojawiają się w związku z zaburzeniem pracy organizmu,
- stosowanie leków steroidowych,
- gwałtowny przyrost masy ciała,
- schorzenia, w przebiegu których dochodzi do zaburzonej produkcji kolagenu (np. zespół Cushinga).
Rozstępy – jak im zapobiegać?
Aby zapobiegać rozstępom warto unikać gwałtownych wahań masy ciała. Najczęściej, przyrost wagi jest wynikiem niezdrowego i nieaktywnego trybu życia. Wprowadzenie zdrowych nawyków stanowi jeden z elementów profilaktyki rozstępów. Warto odżywiać się w sposób zrównoważony, dbając o to, aby w spożywanych posiłkach nie brakowało żadnych składników odżywczych. Witaminy i minerały mają istotny wpływ na kondycję skóry, jej elastyczność i wytrzymałość.
Sposobem na zapobieganie rozstępom jest też odpowiednia pielęgnacja skóry. Warto korzystać z kosmetyków, których składniki mają udowodnione działanie poprawiające napięcie skóry i zmniejszające ryzyko pojawienia się rozstępów. Kosmetyki przeciw rozstępom zalecane są m.in. kobietom ciężarnym. Aplikacja produktu powinna odbywać się jednocześnie z delikatnym masażem skóry. Jej łagodne rozgrzanie poprawia mikrokrążenie i może zwiększać efektywność działania substancji czynnych, zawartych w danym preparacie. Zaleca się też regularne wykonywanie peelingów, które pobudzają syntezę kolagenu.
Nie w każdym przypadku można zapobiegać rozstępom. Obecnie dostępne są jednak skuteczne sposoby zmniejszające widoczność rozstępów, po które warto sięgnąć zauważając niechciane zmiany skórne.
Jak radzić sobie z niewielkimi rozstępami?
Przy rozstępach o niewielkich rozmiarach, warto sięgnąć po naturalne oleje i ekstrakty roślinne, które stymulują procesy regeneracyjne i naprawcze zachodzące w skórze. Systematyczne nakładanie ich na skórę, połączone z masowaniem, może spowodować zmniejszenie ich widoczności. Rozstępy, choć nie stwarzają zagrożenia zdrowia, są dla wielu osób istotnym problemem natury estetycznej, który może zaburzać ich pewność siebie. Przy niewielkich rozstępach, warto zadziałać na nie jak najszybciej po ich zaobserwowaniu. Istotną rolę w leczeniu pełnią peelingi chemiczne, które stymulują skórę do odnowy. Wpływają one na syntezę włókien kolagenowych i elastynowych, które mają swój udział w procesie powstawania rozstępów. Intensywne odżywianie i nawilżanie skóry również poprawi jej wygląd i sprawi, że powstałe zmiany nie będą tak widoczne.
Samoczynne znikanie rozstępów – czy jest możliwe?
Niestety, te zmiany skórne nie mają tendencji do samoistnego zanikania. Można starać się im zapobiegać lub leczyć powstałe już zmiany, ale raczej nie ma co liczyć na to, że same znikną. Z czasem jednak, rozstępy bledną i stają się mniej zauważalne.
Zabiegi kosmetyczne na rozstępy
Gabinety medycyny estetycznej oferują obecnie różnorodne zabiegi, które pomagają pozbyć się rozstępów. Jednym z nich jest laseroterapia. Podczas zabiegu dochodzi do martwicy naskórka i pobudzenia procesów naprawczych skóry. Laser stymuluje produkcję kolagenu. Z laseroterapii nie powinny korzystać kobiety ciężarne. Dużym zainteresowaniem cieszy się laser frakcyjny CO2. Zaletą tego zabiegu jest działanie miejscowe, ograniczone do okolic ciała, w których pojawiły się zmiany skórne. Laser frakcyjny CO2 pozwala zmniejszyć widoczność rozstępów, niezależnie od partii ciała na których się one znajdują. Inne zabiegi przeprowadzane w gabinetach kosmetycznych, których celem jest pozbycie się rozstępów to np. mezoterapia igłowa, zabieg z intensywnie pulsującym źródłem światła i mikrodermabrazja diamentowa. Niektóre gabinety oferują również terapię, w której wykorzystuje się osocze bogatopłytkowe, pobrane od pacjenta. Zawiera ono cenne czynniki wzrostu. Po wstrzyknięciu osocza w miejsce objęte rozstępami, dochodzi do stymulacji przebudowy tkanek.
Laser frakcyjny CO2, a także zabiegi wykorzystujące osocze bogatopłytkowe to tylko jedne z wielu możliwości, oferowanych przez gabinety medycyny estetycznej. Mimo wielu zalet, ich wadą jest wysoki koszt zabiegu.
Preparaty na rozstępy
Usuwanie rozstępów jest stosunkowo najłatwiejsze w pierwszej fazie ich powstawania - fazie zapalnej. Aby pozbyć się rozstępów warto zacząć działać już od momentu zauważenia pierwszych czerwonych zmian na skórze. Dostępnych jest wiele preparatów zmniejszających widoczność rozstępów w formie balsamów, olejków, żelów i ampułek. W wyborze konkretnego produktu warto kierować się jego skutecznością i bezpieczeństwem stosowania. Istotne znaczenie ma też komfort odczuwany podczas aplikowania kosmetyku i szybkość wchłaniania się po wmasowaniu go w skórę. Wiele osób ceni sobie żelową formę preparatu, ze względu na lekką i przyjemną w dotyku konsystencję. Żel szybko wchłania się z powierzchni skóry.
Jakie składniki są ważne w preparatach na rozstępy?
W preparatach na rozstępy warto szukać substancji, które stymulują produkcję kolagenu i elastyny, poprawiają jędrność i elastyczność skóry, wzmacniają jej odporność na rozciąganie i wspomagają procesy regeneracyjne. Właściwości te posiadają niektóre ekstrakty roślinne. Skrzyp polny, bogaty w związki krzemu, flawonoidy i fitosterole inicjuje proces odnowy skóry. Wpływa pobudzająco na produkcję włókien elastynowych. Dotlenia i ujędrnia skórę.
Bluszcz pospolity znalazł zastosowanie nie tylko w preparatach zapobiegających i korygujących rozstępy, ale również kosmetykach antycellulitowych. Wynika to z jego cennych właściwości: przeciwzapalnych, przeciwobrzękowych i wspomagających usuwanie toksyn z organizmu. Ekstrakt z bluszczu działa też uszczelniająco w stosunku do naczyń krwionośnych. Uważa się również, że surowiec ten może poprawiać skuteczność masażu i efektywność innych, nakładanych na skórę składników kosmetyku.
Przywrotnik pospolity to kolejna cenna roślina, którą znaleźć można w preparatach korygujących i zapobiegających rozstępom. Ekstrakt z tej rośliny chroni przed rozerwaniem włókien elastyny. Wykazuje właściwości ochronne do komórek tkanki łącznej, które ulegają uszkodzeniu w procesie powstawania rozstępów. Unikalny kompleks, zawierający ekstrakty z wszystkich trzech wymienionych roślin, znajduje się w żelu zapobiegającym rozstępom Lierac Phytolastil i koncentracie korygującym rozstępy Lierac Phytolastil Solute.
Szukając dobrego preparatu korygującego lub zapobiegającego wystąpieniu rozstępów zwracajmy uwagę na jego jakość, skuteczność potwierdzoną badaniami klinicznymi i bezpieczeństwo stosowania.
Rozstępy w ciąży
Rozstępy powszechnie występują u kobiet w czasie ciąży. Mogą pojawić się już w II trymestrze, choć większość z nich powstaje w trymestrze III. Duży wpływ na obecność tych zmian mają predyspozycje genetyczne, a także nadwaga matki i szybki przyrost masy ciała oraz duża masa dziecka. Zmiany skórne u kobiet ciężarnych najczęściej obserwuje się na brzuchu, piersiach i biodrach. Często pojawia się przy tym dość uciążliwe swędzenie. Warto w tym okresie zwrócić szczególną uwagę na odpowiednią pielęgnację skóry. Istotne jest też dostarczanie z pokarmem witamin, minerałów i nienasyconych kwasów tłuszczowych, a ograniczenie produktów przetworzonych i tych z dużą zawartością cukru. Niemałe znaczenie w utrzymaniu skóry w dobrej kondycji przez kobiety ciężarne ma regularna aktywność fizyczna.
Preparaty na rozstępy dla ciężarnych
Jak wybrać preparat na rozstępy w ciąży? Przede wszystkim, szukajmy informacji o tym, że dany produkt może być stosowany przez kobiety ciężarne. Bezpieczeństwo aplikacji na skórę danego kosmetyku powinno iść w parze z efektywnością zawartych w nim składników aktywnych. Warto wybierać dobrej jakości kosmetyki zapobiegające i niwelujące już powstałe zmiany, które mają potwierdzoną skuteczność w badaniach klinicznych. Jednym z nich jest wspomniany wcześniej żel zapobiegający powstawaniu rozstępów Lierac Phytolastil. Jego regularna aplikacja u 78% kobiet, biorących udział w badaniu, przyczyniała się do braku pojawienia się rozstępów na skórze. Żel ten zawiera 97% składników pochodzenia naturalnego i może być stosowany od 3-ego miesiąca ciąży, do zakończenia połogu.
Na powstałe po okresie ciąży zmiany można aplikować koncentrat korygujący rozstępy Lierac Phytolastil Solute, który jest bezpieczny również dla mam karmiących piersią. W przeprowadzonych badaniach klinicznych wykazał on 2-krotne zmniejszenie widoczności rozstępów. Dostępny jest on w formie zamkniętego w butelce serum o lekko żelowej konsystencji, a także ampułek z serum o wodnej konsystencji Lierac Phytolastil – 20 ampułek po 5 ml.
Dieta na rozstępy
Odpowiednia dieta umożliwia dostarczanie do organizmu składników, które wywierają korzystny wpływ na stan skóry. Warto więc zadbać o spożywanie produktów bogatych w krzem, który zapewnia wytrzymałość tkanki łącznej. Krzem znajdziemy m.in. w bananach, ananasach i produktach zbożowych. Ważny jest też cynk, zawarty np. w ziarnach słonecznika, pestkach dyni, jajach, wątróbce i rybach. Inne składniki mineralne, które są potrzebne do utrzymania skóry w dobrym stanie to chociażby magnez i chrom. Należy zwrócić uwagę na odpowiednie spożycie nienasyconych kwasów tłuszczowych. Pamiętajmy też o regularnym piciu wody, bez której skóra nie jest w stanie prawidłowo się regenerować.
Domowe sposoby na rozstępy
Wśród domowych sposobów na te nieestetyczne zmiany skórne, znajduje się peeling. Regularne złuszczanie naskórka stymuluje procesy naprawcze w skórze, a jednocześnie zwiększa jej napięcie. Można też samodzielnie przygotować kosmetyki, wykorzystując masło kakaowe, witaminę E i olejki: olej kokosowy, olej makadamia lub olej migdałowy. Na pewno taki produkt nawilży i odżywi skórę, a dzięki temu również poprawi jej wygląd. W walce z rozstępami można sięgnąć również po żel aloesowy, który dostarcza skórze wielu substancji aktywnych. Domowe sposoby wpłyną korzystnie na stan skóry, choć warto pamiętać o tym, że nie mają one udowodnionej efektywności w leczeniu rozstępów.
W celu zapobiegania rozstępom, jak również zmniejszania widoczności już powstałych zmian, warto sięgać po preparaty, które wykazały skuteczność w przeprowadzonych badaniach klinicznych. Naturalne kosmetyki na rozstępy o potwierdzonym bezpieczeństwie mogą być stosowane również przez kobiety ciężarne i karmiące piersią. Systematyczne nakładanie na skórę zawartych w nich składników aktywnych poprawi elastyczność i jędrność skóry, wzmocni jej mechanizmy obronne i wspomoże procesy regeneracji.
Piśmiennictwo:
- Wollina U., Goldman A., Management od stretch marks (with focus on striae rubrae), J Cutan Aesthet Surg, 2017, 10 (3), 124-129.
- Ud.Din S., McGeorge D., Bayat A., Topical management of striae distensae (stretch marks): prevention and therapy of striae rubrae and albae, J Eur Acad Dermatol Venereol, 2016, 30 (2), 211-222.
- Zegarska B., Rozstępy, Ginekologia po Dyplomie, 2017, 03.
- Kamm A., Załęska I., Starosta A., Porównanie skuteczności serii zabiegów w mikrodermabrazji diamentowej i kwasu glikolowego w terapii rozstępów w fazie zanikowej, Kosmetologia Estetyczna, 2018, 7, s. 163-172.
