Właśnie teraz, gdy jesteś zdrowa, gdy czujesz się dobrze, powinnaś zdecydować się na badania profilaktyczne, nazywane także przesiewowymi – radzi ekspert allecco.pl
Spis treści:
- Kiedy się badać?
- Uwaga, podstępny rak!
- Kiedy ryzyko rośnie?
Jednym z ważnych dla kobiet badań jest cytologia szyjki macicy. Ma mnóstwo zalet: jest badaniem szybkim, bezbolesnym, o dużej skuteczności w wykrywaniu raka szyjki macicy i poprzedzających go zmian (niemal 90 proc.). Polega na pobraniu wymazu z szyjki macicy specjalną szczoteczką (to bardzo ważne, aby była to właśnie szczoteczka!), czyli na zebraniu komórek złuszczonych z powierzchni narządu i obejrzeniu ich pod mikroskopem po ich wcześniejszym przygotowaniu.
Kiedy się badać?
Wykonanie cytologii zaleca się u każdej kobiety co rok, maksymalnie w ciągu trzech lat od rozpoczęcia współżycia. Program badań profilaktycznych refundowanych przez NFZ obejmuje wszystkie kobiety w wieku od 25 do 59 roku życia. Zaleca wówczas wykonywanie cytologii co trzy lata lub – jeśli ginekolog stwierdzi potrzebę wykonania tego badania – u młodszych lub starszych pań, częściej niż co trzy lata.
Warto zatem udać się do ginekologa, niezależnie od wieku i stanu zdrowia, aby dowiedzieć się, czy w naszym konkretnym przypadku należałoby wykonać cytologię.
Uwaga, podstępny rak!
Rak szyjki macicy jest poważną chorobą, która bardzo późno daje objawy. We wczesnych stadiach nic nie boli, nie piecze, nie ma niepokojących upławów czy krwawienia z dróg rodnych. Wszystkie te dolegliwości pojawiają się dopiero w momencie, kiedy rak jest już rozwinięty i trudno go wyleczyć, nie mówiąc już o tym, że leczenie wówczas będzie bardzo inwazyjne.
Rak szyjki macicy rozwija się w wyniku wieloletniego zakażenia wirusem brodawczaka ludzkiego (HPV). Jest on przenoszony z człowieka na człowieka w trakcie stosunku płciowego. Wirus ten jest bardzo powszechny – około 75 proc. ludzi obydwu płci jest jego nosicielami. Nie oznacza to oczywiście, że każda z tych osób zachoruje, gdyż wszystko zależy od typu wirusa (są takie, które odpowiadają za rozwój raka, jak i takie, które powodują wyłącznie powstawanie nieestetycznych brodawek), a także od indywidualnego stanu zdrowia i stylu życia każdego człowieka.
Kiedy ryzyko rośnie?
Są pewne czynniki ryzyka, których występowanie może ułatwić (ale nie zagwarantować) zakażenie wirusem HPV, a także rozwój raka w przyszłości. Są to między innymi:
- palenie papierosów,
- przewlekłe zakażenia pochwy,
- immunosupresja,
- częsta zmiana partnerów seksualnych lub utrzymywanie stosunków seksualnych z partnerem, który miał (ma) wielu partnerów seksualnych,
- wczesne rozpoczęcie współżycia płciowego,
- niski status socjoekonomiczny.
Unikanie tych czynników ryzyka nie zawsze jest możliwe, ale znany jest sposób chronienia się przed rakiem szyjki macicy. Jest to szczepionka przeciwko wirusowi HPV. W wielu krajach została wprowadzona jako obowiązkowe szczepienie. W Polsce jest powszechnie dostępna, choć wciąż dość droga.
Zaleca się szczepienie dziewcząt przed rozpoczęciem współżycia, choć coraz częściej sugeruje się, by szczepieniami objąć też chłopców (aby ograniczyć przenoszenie przez nich wirusa HPV), a także dorosłe już kobiety, które inicjację seksualną mają już za sobą, ale być może nie zdążyły jeszcze zostać zakażone wirusem HPV. Należy jednak pamiętać, że szczepienie nie zwalnia z konieczności wykonywania kontrolnej cytologii! Choć szczepionka jest skuteczna, nie chroni przed każdym typem wirusa (a wiele z nich nie jest jeszcze poznanych), więc zawsze istnieje ryzyko rozwoju niekorzystnych zmian w szyjce macicy.
W dzisiejszych czasach istnieje skuteczne leczenie raka szyjki macicy, o ile oczywiście odpowiednio wcześnie go wykryjemy. Jeśli zatem chcemy cieszyć się dobrym zdrowiem i długim życiem, warto poświęcić kilkanaście minut w gabinecie ginekologa raz na jakiś czas.
Życzę powodzenia i zdrowia!
