Kwas foliowy to kluczowa witamina dla rozwoju układu nerwowego dziecka. Jaką rolę pełni jeszcze w organizmie matki i maluszka? Od kiedy brać kwas foliowy i jak wybrać właściwy preparat? Na te i inne pytania odpowiada Ekspert allecco.pl
Spis treści:
- Czym jest kwas foliowy?
- Kwas foliowy – suplementacja w okresie ciąży
- Kiedy brać kwas foliowy?
- Dawkowanie – kwas foliowy ile brać?
- Kwas foliowy w ciąży – dlaczego jest tak ważny?
Czym jest kwas foliowy?
Kwas foliowy czyli witamina B9 w środowisku naturalnym występuje pod postacią folianów. Czy to naturalna czy też syntetyczna forma witaminy B9 jest bardzo ważna dla właściwego funkcjonowania każdej komórki w organizmie. Kwas foliowy bierze udział w spermatogenezie, syntezie nukeotydów, które budują DNA oraz obniża poziom homocysteiny. Kiedy wzrasta stężenie tego aminokwasu dochodzi do wielu zaburzeń w organizmie m.in. zwiększa się ryzyko zawałów i wylewów oraz rozwoju niedokrwistości megaloblastycznej, jak również dochodzi do zaburzeń płodności.
Więcej na temat właściwości, niedoboru i przedawkowania kwasu foliowego dowiesz się tutaj>>
Zwiększone zapotrzebowanie na witaminę B9 mają palacze, osoby nadużywające alkoholu, dzieci oraz osoby w podeszłym wieku. Szczególnie ważny jest jednak dla kobiet spodziewających się dziecka. Kwas foliowy w ciąży na właściwym poziomie zapewnia prawidłowy rozwój układu nerwowego maluszka. Według zaleceń Polskiego Towarzystwa Ginekologicznego suplementacja kwasem foliowym zalecana jest kobietom w okresie prokreacyjnym oraz kobietom we wczesnej ciąży.
Kwas foliowy – suplementacja w okresie ciąży
Witamina B9 jest bardzo ważna dla prawidłowego rozwoju cewy nerwowej u płodu, która kształtuje się między 2 a 4 tygodniem ciąży. Cewa nerwowa jest to struktura na bazie której rozwija się mózg oraz rdzeń kręgowy dziecka. Wady w obrębie tej struktury mogą powodować śmierć dziecka na skutek bezmózgowia bądź paraliż spowodowany rozszczepem kręgosłupa. U dzieci matek z niskim poziomem witaminy B9 obserwuje się również zwiększone ryzyko wad rozwojowych, m.in. zespołu Downa czy autyzmu. To właśnie dlatego tak ważny jest kwas foliowy. W ciąży dawka tej witaminy powinna wynosić 400 µg na dobę.
Problem pojawia się kiedy u kobiet występuje mutacja genu odpowiedzialnego za metabolizm kwasu foliowego (gen MTHFR). Wtedy mimo suplementacji nie jest on przekształcany do aktywnej biologicznie postaci. W takim wypadku zaleca się znacznie wyższe dawki kwasu foliowego lub stosowanie metylowanej postaci witaminy B9, która nie wymaga przekształceń w organizmie i działa znacznie szybciej. U kobiet z mutacją genu MTHFR może dojść do poronienia na skutek zbyt niskiej zawartości metylotetrahydrofolianu. Niekiedy jest to również przyczyna niepłodności u kobiet.
Kiedy brać kwas foliowy?
Polskie Towarzystwo Ginekologiczne zaleca suplementację kwasem foliowym u kobiet w wieku rozrodczym oraz w 1-wszym trymestrze ciąży. Aby zapobiegać wadom cewy nerwowej powinien być on stosowany co najmniej 4 tygodnie przed zajściem w ciążę. Zamiast zastanawiać się od kiedy brać kwas foliowy najlepiej sięgnąć po niego od razu kiedy potencjalnie można zajść w ciążę.
Również w późniejszym okresie ciąży kwas foliowy potrzebny jest do prawidłowego rozwój dziecka. Zapewnia dobry stan naczyń krwionośnych oraz czerwonych krwinek. Witamina B9 dostaje się do organizmu dziecka również z mlekiem matki. Składnik ten zapewnia odpowiednie namnażanie się komórek w okresie intensywnego wzrostu. Również obok żelaza i witaminy B12 zapobiega rozwojowi niedokrwistości u niemowlęcia karmionego piersią.
Dawkowanie – kwas foliowy ile brać?
Polskie Towarzystwo Ginekologiczne zaleca w okresie rozrodczym, w ciąży oraz podczas karmienia suplementację preparatami zawierającymi kwas foliowy. Dawka w ciąży powinna wynosić 400 µg na dobę. Zakładając, że podstawą jest zbilansowana i zróżnicowana dieta przyszłej mamy. Podobnie u pozostałych pań dla których rekomendowany jest ten składnik. Oprócz syntetycznej formy kwasu foliowego dopuszcza się do stosowania również jego aktywne metabolity. Dlatego wybierając preparat z kwasem foliowym najlepiej aby zawierał on zarówno syntetyczny kwas foliowy jak i jego biologiczną postać, np. Duphavit Pregna.
Nie mniej jednak zdarzają się odstępstwa od tej reguły. Kwas foliowy dawkowanie w ciąży w przypadku:
- prewencji wad ośrodkowego układu nerwowego u dzieci w przypadku kobiet, które wcześniej urodziły dziecko z taką wadą, należy zastosować większą dawkę kwasu foliowego w wysokości 4–5 mg z możliwością zastosowania aktywnych metabolitów kwasu foliowego,
- w ciąży bliźniaczej, u rodzącej leczącej się na padaczkę oraz z BMI przekraczającym 30 również stosuje się wyższe dawki kwasu foliowego,
Kwas foliowy w ciąży – dlaczego jest tak ważny?
Kwas foliowy jest ważny szczególnie na początku ciąży. W pierwszych tygodniach kiedy kształtuje się układ nerwowy dziecka a kobieta często jeszcze nie wie, że jest w błogosławionym stanie. Ile kwasu foliowego w ciąży dostarczy się do rozwijającego się organizmu maluszka tym lepiej będzie on przyrastał. Pozwoli to uniknąć wielu komplikacji w ciąży i podczas porodu. Dlatego dieta kobiet w ciąży jest tak ważna. Komponując codzienne posiłki warto sięgać po bogate w witaminę B9 świeże zielone warzywa, owoce (pomarańcze, banany), jak również groch, fasolę czy żółtko jaja kurzego. Nie mniej jednak ze względu na utrudnione przyswajanie folianów z pożywienia w ciąży warto suplementować te składniki.
Bibliografia:
- Karowicz – Bilińska A. i in.; Rekomendacje Polskiego Towarzystwa Ginekologicznego w zakresie stosowania witamin i mikroelementów u kobiet planujących ciążę, ciężarnych i karmiących; Ginekol Pol. 2014, 85, 395-399.
- Cieślik E., Gębusia A.; Skutki niedostatecznej podaży kwasu foliowego ze szczególnym uwzględnieniem znaczenia dla kobiet w wieku rozrodczym; Hygeia Public Health 2011, 46(4): 431-436.
Uwaga, artykuł nie stanowi porady medycznej, ani opinii farmaceuty lub dietetyka dostosowanej do indywidualnej sytuacji pytającego. Uzyskane informacje stanowią jedynie generalne zalecenia, które nie mogą stanowić wyłącznej podstawy do stosowania określonej terapii, zmiany nawyków, dawkowania produktów leczniczych, itp. Przed podjęciem jakichkolwiek działań mających wpływ na życie, zdrowie lub samopoczucie należy skontaktować się z lekarzem lub innym specjalistą, w celu otrzymania zindywidualizowanej porady.
