Grypa to zakażenie górnych dróg oddechowych wywołane przez określone typy wirusa, które zmieniają swój antygen w zależności od sezonu. Dlatego co roku mamy nowe szczepionki na grypę. W okresie zimowym choroba ta dotyka miliony Polaków, a dając liczne powikłania, prowadzi w wielu przypadkach do komplikacji zdrowotnych. Jak rozpoznać objawy grypy i radzić sobie z chorobą? Czy warto zaszczepić się przeciw grypie? Na pytania czytelników odpowiada ekspert allecco.pl.
Spis treści:
- Jak odróżnić grypę od przeziębienia?
- Jak można się zarazić grypą?
- Po jakie leki na grypę bez recepty warto sięgać?
- Czy antybiotyk na grypę to dobre rozwiązanie?
- Jakie są najczęstsze powikłania po grypie?
- Kiedy należy szybko udać się do lekarza?
- Czy warto szczepić się na grypę?
Jak odróżnić grypę od przeziębienia?
Nie jest łatwo odróżnić grypę od przeziębienia, ponieważ oba schorzenia charakteryzują się podobnymi objawami. Zaliczyć można do nich m.in. gorączkę, katar, kaszel oraz ból głowy i mięśni. Istnieje jednak kilka istotnych różnic, które powinny zostać szybko wychwycone, aby wdrożyć odpowiednie leczenie. Mowa tutaj o:
- szybkim i gwałtownym początku grypy – w przebiegu przeziębienia symptomy pojawiają się stopniowo, a poprzedza je okres ogólnego rozbicia i złego samopoczucia;
- bardzo wysokiej gorączce podczas grypy – temperatura zazwyczaj jest wyższa niż w przypadku przeziębienia, chociaż nie jest to regułą;
- katar w przebiegu grypy jest objawem, który rzadko dominuje, inaczej jest podczas przeziębienia.
Przeziębienie to schorzenie, które może być wywołane niemal przez 200 różnych rodzajów wirusów. Natomiast te odpowiedzialne za rozwój grypy to zaledwie trzy typy, które zmieniają swoją inwazyjność co kilka miesięcy. To właściwe rozpoznanie choroby pozwala szybko wdrożyć odpowiednie leki na grypę, które zwalczą konkretny patogen, będący przyczyną choroby.
Oczywiście zarówno w przebiegu przeziębienia, jak i grypy, powinno wdrażać się również leczenie objawowe, polegające na sięganiu po krople na katar czy tabletki na gardło, itp.
Jak można się zarazić grypą?
Wirus grypy cechuje się wysoką zaraźliwością. Nic dziwnego, skoro kichając i kaszląc osoba zainfekowana uwalnia patogeny, które osadzają się na wszystkim wokół. Dzięki temu wirus z łatwością przenika do kolejnego organizmu. Do zakażenia dochodzi także drogą kropelkową. Osoba chora zaraża już 24 godziny przed wystąpieniem pierwszych objawów grypy oraz w trakcie jej trwania, a sam wirus ma zdolność wylęgania się nawet do 4 – ech dni. Dlatego szczególnie w okresie zwiększonej zachorowalności warto przestrzegać kilku zasad, które pozwolą ustrzec się przed grypą:
- dokładnie myj ręce po opuszczeniu miejsc publicznych oraz przestrzegaj innych zasad higieny,
- używaj maseczek na twarz, jeśli przebywasz w jednym pomieszczeniu z zainfekowaną osobą,
- wzmacniaj odporność organizmu,
- zadbaj o zdrową dietę, aktywność na świeżym powietrzu i odpowiednią ilość odpoczynku,
- zaszczep się przeciwko grypie.
Chcesz wiedzieć więcej na temat wzmacniania odporności? Przeczytaj artykuł – Jak wybrać preparat na wzmocnienie odporności u dorosłych?
Po jakie leki na grypę bez recepty warto sięgać?
Osoba chora na grypę powinna zastosować leczenie objawowe, czyli sięgać po środki, które załagodzą lub całkowicie zniwelują symptomy grypy. Chodzi tutaj m.in. o dostępne bez recepty:
leki na gorączkę – jak już wspomniano w przebiegu grypy pojawia się wysoka gorączka; dlatego warto zaopatrzyć się w różne tabletki na gorączkę, ponieważ zastosowanie jedynie popularnego paracetamolu może okazać się mało efektywne, dlatego dobrze mieć w domowej apteczce także ibuprofen lub naproxen (https://www.allecco.pl/naproxen,n.html) bądź też pyralginę o silnym działaniu przeciwgorączkowym;
leki na katar – początkowo wodnista wydzielina z nosa bardzo pogarsza samopoczucie, dlatego można w tym czasie sięgnąć po spray lub tabletki na katar osuszające błonę śluzową; w momencie kiedy wydzielina stanie się gęstsza szczególnie ważne jest oczyszczanie nosa i zatok m.in. za pomocą wody morskiej oraz ziołowych tabletek na katar, które dobrze ją upłynnią;
tabletki lub syrop na kaszel – w zależności od rodzaju kaszlu należy stosować leki na kaszel suchy bądź mokry; często bywa również tak, że w ciągu dnia należy zażywać środki rozrzedzające wydzielinę w drogach oddechowych, a na noc leki przeciwkaszlowe, ułatwiające spokojny sen;
preparat na ból gardła – mowa tutaj o tabletkach do ssania na gardło, które zadziałają przeciwzapalnie, przeciwdrobnoustrojowo bądź nawilżająco na błonę śluzową gardła i jamy ustnej oraz o sprayach o podobnej aktywności; można również sięgać po różnego rodzaju preparaty do płukania gardła.
Podobnie jak w przypadku przeziębienia, tak i w przebiegu grypy, wielu pacjentów wybiera preparaty wieloskładnikowe. Warto jednak zwrócić zawsze uwagę na ich zawartość, ponieważ niewłaściwe dobranie składników w tego typu środkach może nie zniwelować dokuczliwych objawów, a wręcz je pogłębić. Dlatego zanim sięgniesz po saszetki na przeziębienie lub grypę zapytaj o pomoc farmaceuty i przeczytaj artykuł – Leki na przeziębienie – jak wybrać najlepszy preparat dla siebie? >>
Podczas leczenia grypy nie można zapominać również o dużej ilości odpoczynku i odpowiednim nawodnieniu organizmu.
Czy antybiotyk na grypę to dobre rozwiązanie?
Niestety, nadal powszechnie uważa się, że antybiotyk to silny lek zwalczający wszelkie choroby. Oczywiście jest to prawdą pod warunkiem, że jest on dobrze dobrany, właściwie stosowany i zlecany w przypadku infekcji o podłożu bakteryjnym. Antybiotyki nie będą zatem pomocne w zakażeniach wirusowych do jakich należy niewątpliwie grypa. Można je wdrażać dopiero w przypadku leczenia powikłań, kiedy to dochodzi do wtórnych infekcji bakteryjnych.
Na grypę stosujemy leki przeciwwirusowe, które powinien zaordynować lekarz. Są to substancje, które wykazują aktywność wobec patogenów typu A i B, najczęściej odpowiedzialnych za rozwijającą się infekcję. Bardzo ważne jest, aby wdrożyć leczenie tymi preparatami nie później niż do 48 godzin od wystąpienia pierwszych objawów i kontynuować je przez pięć dni.
Czy leki przeciwwirusowe bez recepty będą w takim razie równie skuteczne? Kiedy pojawiają się pierwsze symptomy grypy lepiej zdecydować się na leczenie specjalistyczne. Coraz bardziej popularne leki zwalczające wirusy sprawdzą się natomiast w prewencji, jako preparaty wzmacniające odporność oraz w leczeniu przeziębienia.
Jakie są najczęstsze powikłania po grypie?
Powikłania po grypie są tak naprawdę znacznie bardziej niebezpieczne dla zdrowia, a nawet życia, niż ona sama. Wirus wnikając do komórki powoduje jej obumieranie, a ta albo zdąży się odpowiednio zregenerować, albo zostaje zaatakowane przez inne patogeny, głównie bakterie. Dlatego też należy zdawać sobie sprawę, że o ile leczenie niepowikłanej choroby trwa około siedem dni, to osłabienie po grypie może trwać nawet kilka tygodni. Natomiast kiedy mimo podjętej terapii objawy nadal nie ustępują, zawsze należy zgłosić się do lekarza.
Powikłania po grypie mogą dotknąć każdego, jednak kwestia ta dotyczy głównie pewnych grup, które mają osłabiony układ immunologiczny lub jego działanie jest nieco upośledzone:
- osoby otyłe (BMI równe lub powyżej 40),
- dzieci poniżej 5. r. ż. i seniorzy powyżej 65. r. ż.,
- kobiety w ciąży,
- osoby cierpiące na przewlekłe schorzenia serca, dróg oddechowych, cukrzycę, niedobory odporności (np. zakażeni wirusem HIV).
Z jakimi pogrypowymi powikłaniami mamy najczęściej do czynienia?
- wtórne bakteryjne zapalenia płuc i oskrzelików,
- angina,
- sepsa,
- zaostrzenie choroby podstawowej, m.in. astmy, przewlekłej obturacyjnej choroby płuc, niewydolności serca,
- zapalenie mięśni, w tym mięśnia sercowego,
- zapalenie opon mózgowo - rdzeniowych i rdzenia kręgowego,
- encefalopatia (uszkodzenia mózgu).
Powikłania po grypie to poważne choroby w obrębie wielu ważnych układów, odpowiedzialnych za prawidłowe funkcjonowanie naszego organizmu. Właśnie dlatego nigdy nie można bagatelizować tej pozornie niegroźnej infekcji wirusowej. Takie podejście często bowiem prowadzi do nieodwracalnych skutków zdrowotnych.
Kiedy należy szybko udać się do lekarza?
Konsultacja ze specjalistą będzie konieczna zarówno w celu odpowiedniej diagnostyki (ponieważ niekiedy symptomy charakterystyczne dla grypy mogą wiązać się z innego rodzaju infekcją), jak i w momencie, kiedy pojawiają się niepokojące objawy dodatkowe. Zdarza się również, że pacjent wymaga natychmiastowej hospitalizacji, ponieważ niektóre dolegliwości mogą świadczyć o rozwijających się powikłaniach po grypie.
Zawsze, kiedy pojawiają się poniższe objawy, należy skontaktować się z lekarzem:
- wysoka gorączka utrzymująca się powyżej trzech dni lub powracająca po kilku dniach przerwy,
- krwioplucie lub zabarwiona na różowo ślina,
- zaburzenia oddychania,
- zmiany na skórze w postaci zasinień, również w okolicy ust,
- oddawanie moczu w mniejszej niż zazwyczaj ilości, któremu towarzyszą zawroty głowy i i suchość w ustach,
- osłabienie mięśni, skutkujące problemami z poruszaniem się,
- zasłabnięcia podczas próby wstania,
- niskie ciśnienie,
- letarg,
- majaczenie,
- utrata przytomności,
- drgawki,
- zaburzenia świadomości.
Czy warto szczepić się na grypę?
Od lat lekarze sugerują, że jedynymi sposobami na grypę są zachowanie odpowiedniej higieny, głównie rąk oraz zaszczepienie się. Ze względu na to, że wirus grypy mutuje i ewoluuje każdego roku, skład szczepionki jest modyfikowany. Dlatego, aby zabezpieczyć się przed chorobą na dany sezon należy szczepić się regularnie. Najlepszym na to czasem jest okres od września do grudnia, czyli przed szczytem zachorowań, przypadającym w miesiącach od stycznia do marca.
Regularne szczepienia podnoszą odporność, redukują liczbę zachorowań i co najważniejsze chronią pacjentów przed największymi zagrożeniami związanymi z grypą, a mianowicie powikłaniami. To właśnie dlatego szczepionka na grypę zalecana jest szczególnie dla osób najbardziej narażonych na komplikacje po chorobie.
Mimo rekomendacji personelu medycznego oraz upływu wielu lat od wdrożenia szczepień, wielu pacjentów ma wciąż obawy co do ich bezpieczeństwa i skuteczności. Przede wszystkim trzeba pamiętać, że to lekarz musi zakwalifikować daną osobę do iniekcji i nie należy podejmować takich działań na własną rękę. Poza tym, jak w przypadku każdego szczepienia, możemy mieć do czynienia z reakcją miejscową w okolicy wstrzyknięcia, charakteryzującą się bólem oraz zaczerwienieniem, co samoistnie mija po kilku dniach, a także odczynem ogólnym. Tego typu reakcja stanowi główną obawę wśród pacjentów, ponieważ w jej przebiegu obserwuje się objawy grypopodobne, m.in. wysoką gorączkę, bóle mięśni, stawów, głowy oraz złe samopoczucie. Dotyczy to niemal 15 proc. zaszczepionych osób.
Grypa to choroba, z którą zmagamy się co roku i nie możemy jej bagatelizować, ponieważ konsekwencje takiego postępowania mogą być bardzo poważne. Nie wynaleziono jeszcze cudownego i uniwersalnego leku na grypę, a metodą, która została uznana za najskuteczniejszą w prewencji są szczepienia. Nie dają one jednak 100 proc. zabezpieczenia, chociażby ze względu na wiele podtypów wirusa grypy, który ma zdolność do szybkich mutacji i zmiany swojego genomu. U osób zaszczepionych znacznie rzadziej występuje jednak konieczność hospitalizacji ze względu na powikłania po grypie, a jest to już ogromny argument przemawiający za słusznością corocznych szczepień, szczególnie wśród osób starszych. Dlatego chcąc ustrzec się przed chorobą, tak samo jak pamiętamy o wspieraniu odporności, pamiętajmy także o odpowiedniej higienie i szczepieniach.
