Problem zaparć dotyczy coraz większej ilości osób. Odpowiednie leczenie tej przypadłości może nie tylko złagodzić nieprzyjemne dolegliwości odczuwane podczas wypróżniania, ale także poprawić komfort życia pacjentów. Jak naturalnie i skutecznie leczyć zaparcia? O czym warto pamiętać stosując ziołowe leki przeczyszczające?
Spis treści:
Zaparcia - czym są? Przyczyny powstawania zaparć. Kto jest na nie narażony? Naturalne i domowe sposoby na zaparcia Ziołowe preparaty na zaparcia Aloes i kruszyna na zaparcia Zaparcia - kiedy udać się do lekarza? Sprawdź kategorie produktów: Alax - tabletki na zaparcia Zaparcia - czym są? Do oddawania stolca przez zdrową osobę może dochodzić dwa razy dziennie, jak również raz na dwa dni. Jeśli jego konsystencja jest prawidłowa i nie pojawiają się żadne niepokojące dolegliwości podczas wypróżniania, nie powinno stanowić to powodu do niepokoju. Problem natomiast pojawia się, gdy pacjent wypróżnia się rzadziej niż 3 razy w tygodniu, a dodatkowo pojawiają się objawy zaparć :
odczucie niepełnego wypróżnienia, wkładanie wysiłku w oddawanie stolca, konieczność ręcznego wspomagania pozbycia się mas kałowych, uczucie przeszkody/zablokowania w końcowym odcinku jelita grubego, oddawanie stolca o twardej, zbitej strukturze.
Zaparcia to obecnie problem cywilizacyjny, który dotyczy dużej ilości osób. Liczba pacjentów cierpiących na zaparcia stale rośnie. Wynika to przede wszystkim z prowadzonego trybu życia - niezdrowych nawyków żywieniowych i niskiej aktywności ruchowej.
Przyczyny powstawania zaparć. Kto jest na nie narażony? Przyczyn problemów z oddawaniem stolca jest całkiem sporo. Najczęściej jest to:
spożywanie zbyt małej ilości błonnika, picie zbyt małej ilości płynów, siedzący tryb życia i niska aktywność fizyczna, odwlekanie pójścia do toalety mimo odczuwania takiej potrzeby, nadmiar stresu i zaburzenia lękowe. przyczyny zaparć to zaburzenia metaboliczne, np. cukrzyca, niedoczynność tarczycy lub porfiria, choroby układu nerwowego, takie jak choroba Parkinsona, choroba Hirschsprunga (brak zwojów nerwowych w końcowym odcinku jelita grubego) i stwardnienie rozsiane, a także niektóre leki - np. opioidy, preparaty przeciwdrgawkowe i leki obniżające ciśnienie krwi.przewodu pokarmowego , w tym również powodować zmiany rytmu wypróżnień.
Naturalne i domowe sposoby na zaparcia Leczenie zaparć warto wprowadzić jak najwcześniej po rozpoznaniu problemu. Łatwiej jest wówczas przywrócić prawidłowy rytm wypróżnień i szybciej uzyskuje się oczekiwane efekty. Ważne są zarówno zmiany w trybie życia, jak i farmakologia, np. w postaci stosowania ziołowych leków przeczyszczających, które przez stymulację zwojów nerwowych wzmagają pracę jelit. W leczeniu zaparć istotne znaczenie ma:
zwiększenie zawartości błonnika w spożywanych posiłkach, przyjmowanie większej ilości wody i innych płynów, wprowadzenie regularnej aktywności fizycznej, zadbanie o prawidłowy rytm wypróżnień , np. poprzez chodzenie do toalety kiedy odczuwa się taką potrzebę, bez stresu i pośpiechu. Zmiany diety mogą ułatwić oddawanie stolca i przywrócić jego prawidłową konsystencję. Jasne pieczywo można zastąpić razowym lub pełnoziarnistym. Zamiast tłustych mięs i wędlin, warto wybrać chudy drób i polędwicę. Smażenie na głębokim tłuszczu zastąpić gotowaniem na parze lub pieczeniem. W miejsce tłustego mleka i wyrobów mlecznych o wysokiej zawartości tłuszczu wprowadzić chude przetwory. Zaleca się też ograniczenie lub wyeliminowanie słodkich napojów i wyrobów cukierniczych. Ich miejsce mogą zająć soki bez dodatku cukru, owoce i orzechy. Regularne ćwiczenia poprawiają motorykę jelita grubego i zapobiegają wystąpieniu zaparć. Unormowanie masy ciała może znacząco złagodzić objawy zaparć, takie jak uczucie niepełnego wypróżnienia, oddawanie twardego stolca i potrzeba silnego parcia na stolec. Opisane modyfikacje stylu życia - wypijanie większej ilości wody, dieta bogatobłonnikowa i zwiększenie aktywności fizycznej - nie u wszystkich pacjentów przyniosą zamierzone rezultaty. W takiej sytuacji, zaleca się leczenie farmakologiczne przy użyciu preparatów wspomagających wypróżnienie.
Ziołowe preparaty na zaparcia W leczeniu zaparć stosuje się środki zmiękczające stolec, zawierające parafinę lub dokuzan sodowy, preparaty osmotyczne z laktulozą lub makrogolami, a także ziołowe środki przeczyszczające . Jeśli problem zaparć utrzymuje się wiele tygodni, należy skonsultować się z lekarzem. Diagnostyka zaparć umożliwia indywidualne wprowadzenie leczenia i dobranie odpowiedniego leku na zaparcia. Czasem już samo znalezienie przyczyny choroby i jej eliminacja powoduje powrót do zdrowia. Zamiana leków, przyczyniających się do zaparć lub lepsza kontrola choroby podstawowej, która zaburza oddawanie stolca może znacząco zmniejszyć objawy zaparć lub spowodować całkowite ustąpienie problemu.
Czy dany preparat jest lekiem, czy suplementem diety? Skuteczność leków na zaparcie została udowodniona w badaniach klinicznych. Preparaty te podlegają stałym kontrolom jakościowym i muszą mieć potwierdzone bezpieczeństwo ich stosowania. Wybierając lek możemy być pewni jego zawartości. Suplementy diety są natomiast środkami spożywczymi, które nie leczą, ani nie zapobiegają chorobie. Mogą jedynie uzupełniać dietę w substancje, które są potrzebne do prawidłowego funkcjonowania organizmu, a których zawartość w spożywanych posiłkach może być niewystarczająca. Suplementy nie podlegają takim restrykcjom jak leki. Wprowadzając na rynek suplement, nie ma konieczności przeprowadzania badań jakościowych, ani ilościowych.Jakie składniki zawiera? W niektórych przypadkach, zastosowanie dwóch substancji o podobnym działaniu powoduje silniejszy efekt leczniczy. Jednocześnie możliwe jest użycie mniejszych dawek związków aktywnych dla uzyskania pożądanego rezultatu. Niższa dawka to mniejsze ryzyko pojawienia się działań niepożądanych. Przykładem dwuskładnikowego leku na zaparcia jest Alax. Zawiera on suchy wyciąg z kory kruszyny i sproszkowany sok z liści aloesu.Dla kogo przeznaczony jest dany preparat? Ziołowe leki przeczyszczające przeznaczone są dla osób dorosłych i młodzieży powyżej 12-ego roku życia. Preparaty na zaparcie zawierające surowce pochodzenia ziołowego nie są zalecane kobietom w ciąży i kobietom karmiącym piersią. Wynika to głównie z braku wysokiej jakości danych dotyczących bezpieczeństwa stosowania tych leków u kobiet ciężarnych i podczas laktacji. Ziołowe leki na zaparcie nie powinny być przyjmowane przez osoby, u których istnieje podejrzenie niedrożności jelit. Pacjenci przyjmujący leki nasercowe, niektóre leki obniżające ciśnienie krwi lub kortykosteroidy powinni skontaktować się z lekarzem przed zażyciem tych środków.Kiedy pojawi się efekt działania? Leki ziołowe zawierające aloes, kruszynę lub senes potrzebują ok. 6-8 godzin, aby zostać przetransportowane do jelit i ulec metabolizmowi z wytworzeniem aktywnych związków. Wypróżnienie następuje więc te kilka godzin po przyjęciu leku na zaparcie . W przypadku innych preparatów ułatwiających oddawanie stolca, czas potrzebny do pojawienia się oczekiwanego efektu jest często znacznie dłuższy. Przykładowo, środki osmotyczne z laktulozą działają ok. 24-48 godzin po zastosowaniu.
Aloes i kruszyna na zaparcia Leczenie zaparć należy rozpocząć zmianami w trybie życia, diecie i aktywności. Jednocześnie, aby usprawnić przesuwanie się mas kałowych przez dolną część przewodu pokarmowego, zaleca się stosowanie leków na zaparcie. Jednym ze skutecznych środków na zaparcia są ziołowe leki przeczyszczające. W ich składzie znajdują się antrazwiązki. W korze kruszyny znajdziemy m.in. franguliny i glukofranguliny. Sproszkowany, wysuszony sok z liści aloesu jest natomiast bogaty w aloiny, hydroksyaloiny i aloinozydy. Związki te nie ulegają trawieniu przez enzymy na wcześniejszych odcinkach przewodu pokarmowego i trafiają do jelita grubego , gdzie przekształcają się w związki czynne. Ich działanie oparte jest na dwóch mechanizmach:
stymulowanie motoryki jelita grubego i sprawniejsze przesuwanie się mas kałowych w kierunku odbytnicy, zmniejszenie wchłaniania wody i elektrolitów (jonów sodu i chloru) z jelita grubego i pobudzanie komórek wydzielniczych do produkcji śluzu. W efekcie, w świetle jelita zwiększa się zawartość płynów. zaparć . Korzystanie z tych preparatów nie powinno trwać dłużej niż tydzień. Jeśli konieczne jest dalsze wspomaganie wypróżnienia, należy skontaktować się z lekarzem. Najczęściej wystarczy stosowanie ziołowych leków na zaparcia dwa do trzech razy w tygodniu. Środki te, jak zostało już wspomniane wcześniej, przeznaczone są dla osób dorosłych, w tym również osób starszych i młodzieży powyżej 12-ego roku życia. Za skuteczną dawkę związków antranoidowych w terapii zaparć uważa się 10-30 mg w przeliczeniu na aloinę. W przypadku leku Alax, pojedyncza tabletka zawiera ok. 10-15 mg tych związków. Maksymalnie można przyjąć dwie tabletki na dobę. Efekt przeczyszczający po zastosowaniu leków ziołowych na zaparcia pojawia się po ok. 8-12 godzinach. Często zaleca się więc przyjmowanie tych preparatów wieczorem, przed położeniem się spać. Działanie przeczyszczające pojawia się wtedy nad ranem.środków przeczyszczających jest niewskazane. Może prowadzić do upośledzenia prawidłowego funkcjonowania jelit (tzw. rozleniwienia jelit) i konieczności ciągłego sięgania po środki ułatwiające wypróżnienie. Jeśli preparaty te są przez pacjenta zażywane codziennie, aby mógł on oddać stolec, wówczas konieczne jest przeprowadzenie diagnostyki tego problemu. Mając na uwadze mechanizm działania środków przeczyszczających i powodowany przez nie wzrost ilości wody i elektrolitów w świetle jelita, pacjenci z chorobami nerek powinni używać tych leków ostrożnie. Zaburzenia elektrolitowe są bardziej prawdopodobne przy długotrwałym przyjmowaniu środków przeczyszczających.
Zaparcia - kiedy udać się do lekarza? Jeśli zaparcia zdarzają się rzadko i raczej wiemy skąd mogą wynikać (np. niski poziom aktywności fizycznej lub błędy dietetyczne), a jednocześnie nie cierpimy na żadne choroby przewlekłe i nie zauważymy innych niepokojących objawów, możemy sięgnąć po skuteczne leki na zaparcia. Przy dłuższym utrzymywaniu się problemu należy jednak skontaktować się z lekarzem i przeprowadzić diagnostykę. Do lekarza warto udać się jeśli:
w stolcu pojawia się krew, nastąpiła nagła utrata wagi bez wyraźnej przyczyny, pojawiają się silne bóle w okolicy jamy brzusznej, pacjent odczuwa też objawy ogóle, takie jak osłabienie, zawroty głowy, gorączka. mas kałowych w jelicie. Może wystąpić opuchlizna w okolicy zwieracza odbytu i zmniejszone czucie w tym obszarze. Przedłużający się problem z wypróżnianiem zwiększa też prawdopodobieństwo nietrzymania kału.
Do lekarza należy udać się również wtedy, gdy oprócz zaparć pojawią się inne dolegliwości, takie jak wzmożone pragnienie, częste oddawanie moczu, ospałość, przybieranie na wadze bez zrozumiałej przyczyny lub problemy z koncentracją i zapamiętywaniem. Wówczas zaparcia mogą być jednym z objawów innej choroby.
Najczęściej, po jej zdiagnozowaniu i wprowadzeniu właściwego leczenia, zaparcia ustępują.Zaparcia są różnie definiowane przez chorych, wskutek czego wielu z nich nie jest świadoma tego, że ich jelita nie funkcjonują w pełni sprawnie. Jest to również dość wstydliwy problem, z którym często nie zwracają się do lekarza. Zauważając jednak zmiany w rytmie wypróżnień, warto szukać pomocy i zasięgnąć porady lekarskiej. Zaparcia spowodowane są najczęściej niewłaściwymi nawykami, których modyfikacja może znacząco zmniejszyć problem zaparć lub całkowicie go wyeliminować. Dostępne są też skuteczne ziołowe leki, pobudzające perystaltykę jelit, które ułatwiają wypróżnienie. Ich krótkotrwałe stosowanie jest skuteczne, bezpieczne i korzystnie wpływa na odczuwany komfort życia.
European Medicines Agency: European Union herbal monograph on Rhamnus frangula L., cortex, 2019 European Medicines Agency: European Union herbal monograph on Aloe barbadensis Mill. and on Aloe (various species, mainly Aloe ferox Mill. and its hybrids), folii succus siccatus, 2016 Wang X., Yin J., Complementary and Alternative Therapies for Chronic Constipation, Evid Based Complement Alternat Med., 2015, doi:10.1155/2015/396396 Mulak A., Smereka A., Paradowski L., Nowości i modyfikacje w Kryteriach Rzymskich IV, Gastroenterologia Kliniczna 2016, tom 8, nr 2, s. 52-61 Charakterystyka Produktu Leczniczego Alax i Ulotka informacyjna dołączona do leku
