Spis treści:
- Zapalenie pęcherza moczowego – co to jest?
- Zapalenie pęcherza moczowego – przyczyny, kto ma predyspozycje?
- Zapalenie pęcherza – objawy
- Domowe sposoby na zapalenie pęcherza moczowego
- Leki na zapalenie pęcherza
- Co na zapalenie pęcherza u dzieci?
- Zapalenie pęcherza – jak zapobiegać
Zapalenie pęcherza moczowego – co to jest?
Zapalenie pęcherza jest najczęstszą postacią zakażenia układu moczowego (ZUM). Infekcja ta wywołana jest zazwyczaj przez patogeny, które dostały się do pęcherza moczowego z cewki. W warunkach fizjologicznych część dróg moczowych powyżej zwieracza pęcherza i płyn w niej zawarty są jałowe. Zakażenie wywoływane jest głównie przez bakterie - Escherichia coli, ale także Staphylococcus saprophiticus, Klebsiella, czy wirusy i grzyby.
Zapalenie pęcherza moczowego – przyczyny, kto ma predyspozycje?
Ze względu na budowę cewki moczowej, kobietom znacznie częściej przytrafiają się infekcje dróg moczowych. W porównaniu z męską, jest ona znacznie krótsza. Ponad to jej umiejscowienie w pobliżu pochwy i odbytu również sprzyja zakażeniom. Jest to okolica gdzie znajduje się wiele drobnoustrojów chorobotwórczych, które mogą dostać się do dróg moczowych. Patogeny namnażają się w cewce moczowej, następnie migrują do pęcherza, przyklejają się do jego ścian i powodują stan zapalny. Ważne jest, by podjąć odpowiednie leczenie, kiedy pojawi się zapalenie cewki moczowej. Nie należy z tym zwlekać, ponieważ drobnoustroje chorobotwórcze mogą moczowodami przedostać się do nerek, co może doprowadzić do odmiedniczkowego zapalenia nerek.
Niewątpliwie sam mocz stanowi znakomitą pożywkę dla wielu bakterii. Dlatego jego długotrwały zastój w drogach moczowych jest bardzo istotnym czynnikiem ryzyka potencjalnej infekcji układu moczowego.
Zapaleniom sprzyja też przeziębienie pęcherza, do którego może dojść przykładowo poprzez siedzenie na zimnej posadzce czy odsłanianie okolic nerek w chłodne dni. Przeziębiony pęcherz daje szereg nieprzyjemnych objawów, co jest spowodowane rozwojem stanu zapalnego. Również nieodpowiedni strój sprzyja infekcjom dróg moczowych. Noszenie zbyt obcisłych spodni, czy innej niż bawełniana bielizny sprawia, że w okolicach intymnych łatwiej namnażają się bakterie. Warto także unikać korzystania z toalet publicznych oraz perfumowanych podpasek i wkładek higienicznych.
Poza wyżej wspomnianymi czynnikami ryzyka, większą predyspozycję do infekcji dróg moczowych mogą mieć także kobiety w ciąży i połogu, gdyż ze względu na fizjologiczny wzrost dziecka dochodzi do poszerzenia moczowodów, pęcherza i cewki moczowej, co niewątpliwie sprzyja przemieszczaniu się patogenów w układzie moczowym. Podobnie w przypadku kobiet po menopauzie, u których w związku ze spadkiem ilości estrogenów i zmniejszeniem nawilżenia błony śluzowej okolic intymnych, bakterie mają łatwiejszy dostęp do dróg moczowych.
Częściej na ból pęcherza mogą cierpieć także osoby chore na cukrzycę, kamicę nerkową lub nadużywające niesteroidowych leków przeciwzapalnych (NLPZ).
Zapalenie pęcherza u mężczyzny to zdecydowanie rzadszy problem, jednak predyspozycja do infekcji zwiększa się z wiekiem pacjenta lub przy przeroście gruczołu krokowego (prostata). Leczenie nie jest jednak odmienne od tego stosowanego u kobiet. Przy nawracających problemach konieczna jest konsultacja lekarska. Podobne dolegliwości jak w przypadku zapalenia układu moczowego mogą występować również w przebiegu chorób wenerycznych u mężczyzn.
Zapalenie pęcherza – objawy
Rzadko zdarza się, że zapalenie układu moczowego przebiega bezobjawowo. Mamy wtedy do czynienia z bakteriomoczem, czyli obecnością bakterii w drogach moczowych, co może zostać wykryte jedynie w badaniu bakteriologicznym lub ogólnym moczu. Oczywiście konieczna jest wtedy odpowiednia antybiotykoterapia.
Znacznie częściej pojawiają się subiektywne objawy zapalenia pęcherza moczowego, do których należą:
- parcie na mocz,
- częste mikcje (częste oddawanie moczu),
- niekontrolowane oddawanie moczu,
- ból i pieczenie podczas oddawania moczu
- bolesność w okolicy nadłonowej.
W momencie, gdy pojawi się dodatkowo gorączka, wymioty, dreszcze, bóle głowy czy krew w moczu należy natychmiast zgłosić się do lekarza, ponieważ tego typu objawy mogą świadczyć o powikłaniach.
Domowe sposoby na zapalenie pęcherza moczowego
W momencie, gdy zaczynamy odczuwać ból przy oddawania moczu i lekki dyskomfort w podbrzuszu w pierwszej kolejności można posiłkować się prostymi, domowymi metodami. Pozwoli to zniwelować łagodne objawy zapalenia pęcherza. Domowe sposoby są zalecane również jako wspomaganie terapii farmakologicznej przy cięższych postaciach zakażenia dróg moczowych. O czym należy pamiętać?
- Wygrzewaj się – ciepło poprawia ukrwienie błon śluzowych, a dzięki temu szybciej wyleczy się infekcja.
- Nawadniaj się – odpowiednia ilość płynów (dodatkowo 3 l) pozwoli na lepsze przepłukiwanie dróg moczowych. Warto sięgać po soki bogate w witaminę C, która to zatrzyma namnażanie się bakterii. Pomocne w łagodzeniu infekcji będą również napary ziołowe, np. z pokrzywy, bratka, które można samodzielnie przyrządzić kupując w aptece saszetki do zaparzania herbatek.
- Zrób nasiadówkę – przygotuj napar z ziół i zanurz się w nim do połowy talii. Można do tego celu użyć gotowej mieszanki o działaniu ściągającym, przeciwzapalnym i przeciwbakteryjnym, np. Vagosan.
- Zadbaj o siebie – zwrócić należy szczególną uwagę na dbanie o higienę intymną, a kiedy problem nawraca warto sięgać po specjalistyczne płyny, np. Lactacyd Pharma płyn ginekologiczny ochronny, który zapewni lepszą ochronę przed bakteriami. Należy zrezygnować także z noszenia zbyt obcisłej, sztucznej bielizny oraz ograniczyć stosunki płciowe. Wsparcie układu odpornościowego również zabezpieczy przed nawrotami infekcji dróg moczowych.
Leki na zapalenie pęcherza
W pierwszej kolejności, kiedy objawy nie są nasilone, oprócz domowych sposobów można wspomagać się ziołowymi preparatami w tabletkach, jak np. Urosept. Wyciągi roślinne, głównie o działaniu moczopędnym i odkażającym drogi moczowe, przy stosowaniu 3 razy dziennie po 2 tabletki, mogą okazać się wystarczające do wyleczenia niewielkiej infekcji układu moczowego. Alternatywą są również preparaty bogate w żurawinę wielkoowocową, która uniemożliwia namnażanie się bakterii, ponieważ zmniejsza ich przyczepność do ścianek cewki moczowej, np. Żuravit.
Obecnie w aptekach w Polsce można dostać bez recepty furaginę (furazydynę). Jest to chemioterapeutyk, który uszkadza DNA bakterii i hamuje syntezę ich białek, czyli wykazuje działanie bakteriostatyczne, uniemożliwiając namnażanie się patogenów. Ponadto mobilizuje układ immunologiczny do walki z drobnoustrojami w drogach moczowych. Furagina jest skuteczna w przypadku zakażeń układu moczowego o podłożu bakteryjnym, ale nie tych wywołanych przez Pseudomonas aeruginosa. W związku z mechanizmem działania leku ważne jest, by osoba dorosła przyjmowała 100 mg furaginy 3 razy na dobę, przez co najmniej 5 dni. Nie jest ona wskazana dla kobiet w ciąży i karmiących piersią. Mimo, że dopuszcza się jej używanie w III trymestrze i tak decyzja o rozpoczęciu kuracji musi być poprzedzona konsultacją lekarską. Preparatów na rynku z furaginą jest w tym momencie bardzo dużo ,np. Urointima Furagiactiv lub lek zawierający podwójną dawkę substancji czynnej, do stosowanie 3 razy dziennie po 1 tabletce –Urofuraginum max.
Najczęściej sama furagina wystarcza. Nie mniej jednak w celu łagodzenia objawów zapalenia pęcherza można sięgać po środki przeciwbólowe i przeciwzapalne (NLPZ) oraz po leki rozkurczowe, jak No - Spa.
W przypadku przedłużającej się infekcji lub nawracających zakażeń pęcherza należy skontaktować się ze specjalistą. Lekarz najczęściej zleca w takich wypadkach wykonanie bakteriologicznego badania moczu (posiew) i dobiera lek według załączonego antybiogramu. Istnieje wtedy największa szansa na skuteczne wyeliminowanie patogenu wywołującego stan zapalny.
W przypadku, gdy odczuwamy jedynie niewielki dyskomfort i objawy nie są nasilone, można zacząć kurację od zastosowania leków ziołowych. Dopiero w zaostrzeniach należy sięgać po furaginę. Nie jest to lek obojętny dla naszego organizmu, a bakterie wywołujące zakażenie dróg moczowych mogą z czasem uodpornić się na jej działanie. Preparaty ziołowe działają zazwyczaj dwutorowo – odkażająco na pęcherz moczowy i moczopędnie. Bardzo często wystarcza to do wyleczenia infekcji. Mogą stanowić również uzupełnienie kuracji furaginą.
Najnowsze badania donoszą, że preparaty z żurawiną lepiej sprawdzają się w profilaktyce zapalenia pęcherza niż w samej fazie leczenia zakażenia. Warto też sięgać po produkty standaryzowane na zawartość proantocyjanidyny, jak np. Urinal intensiv.
Probiotyki zaleca się pacjentom cierpiącym na nawracające zapalenie pęcherza. Leki te zapobiegają namnażaniu się bakterii w przewodach moczowych, a także przywracają właściwą florę bakteryjną okolic intymnych. Urolact jest preparatem tego typu. Należy go stosować 14 dni, dlatego dobrze jest zaopatrzyć się w 2 opakowania, w celu przeprowadzenia pełnej kuracji.
Co na zapalenie pęcherza u dzieci?
Zapalenie pęcherza moczowego u dzieci nie jest prostą kwestią, ponieważ dla maluchów poniżej 3. roku życia nie ma na rynku preparatu, który może zostać zastosowany bez ordynacji lekarskiej. Musimy pamiętać również, że tego typu infekcja może przebiegać niespecyficznie. Objawy zapalenia pęcherza moczowego u niemowląt to często jedynie gorączka i rozdrażnienie. U starszych dzieci stan zapalny w obrębie dróg moczowych daje szereg charakterystycznych objawów, jak w przypadku osób dorosłych - częste oddawanie moczu, ból przy oddawaniu moczu, zmiana jego barwy i zapachu, uczucie parcia. Lekarz koniecznie powinien zbadać małego pacjenta w każdym wypadku. Zapalenie pęcherzyka moczowego to bardzo częsta infekcja występująca u maluchów. W przypadku dziewczynek niekiedy zakażenia dróg moczowych wymagają konsultacji ginekologicznej, dlatego tym bardziej nie można bagatelizować tej kwestii.
Dla dzieci od 3 r.ż. na rynku mamy syropy na bazie żurawiny z dodatkiem ziół o działaniu moczopędnym, np. Żuravit Junior Plus. Aby zniwelować dolegliwości związane z infekcją można zrobić dziecku nasiadówkę i zadbać o odpowiednią podaż płynów. Najlepiej jednak w kwestii najmłodszych pacjentów zasięgnąć opinii lekarza i nie stosować preparatów na własna rękę. W wielu przypadkach zakażenie układu moczowego u pacjentów poniżej 3 roku życia wymaga hospitalizacji.
Zapalenie pęcherza – jak zapobiegać
Oprócz stosowania preparatów roślinnych, czy probiotycznych warto pamiętać o kilku ważnych zasadach, które pomogą nam ustrzec się przed kolejnymi zapaleniami pęcherza.
- Picie odpowiednio dużej ilości płynów (2 l wody), co pozwoli oczyszczać i filtrować drogi moczowe.
- Unikanie zalegania moczu w drogach moczowych, opróżnianie pęcherz w miarę często i do końca.
- Dbanie o właściwą higienę okolic intymnych i stosowanie odpowiednich płynów myjących.
- Unikanie przechładzania się i nagłych zmian temperatury.
- Troska o właściwe nawilżenie pochwy (kobiety stosujące tabletki antykoncepcyjne i w okresie menopauzy), a także odpowiednią higienę po stosunku płciowym.
- Unikanie środków plemnikobójczych jako metody antykoncepcyjnej.
Bardzo ważna jest profilaktyka i szybka interwencja w przypadku zakażeń układu moczowego. Nadużywanie furaginy na własną rękę nie jest dobrym rozwiązaniem. Przy częstych infekcjach dróg moczowych niezbędna jest dalsza diagnostyka zarówno u kobiet jak i u mężczyzn. Niewłaściwie leczone lub nieleczone zapalenie pęcherza może doprowadzić do poważnych powikłań, m.in. odmiedniczkowego zapalenia nerek. Objawia się ono wysoką gorączką, dreszczami, wymiotami i mocnym bólem przy oddawaniu moczu. W takim wypadku chorego natychmiast musi zbadać lekarz. Najczęściej dolegliwości i stan zapalny ustępują po wdrożeniu celowanej antybiotykoterapii.
