Problemy gastryczne dotyczą coraz większej liczby osób i znacznie utrudniają codzienne funkcjonowanie. Czy chorym mogą pomóc probiotyki? Jeśli tak, to które? Jak inaczej można łagodzić objawy zespołu jelita drażliwego oraz chorób zapalnych? Podpowiada ekspert medicare.pl.
Spis treści:
- Jelito nadwrażliwe – łagodzenie objawów
- Dieta przy IBS i chorobach zapalnych jelit
- Probiotyki na jelito drażliwe
- Zioła na jelito drażliwe
- Leki na jelito drażliwe
Do najczęściej spotykanych problemów gastrycznych należy biegunka, będąca najczęstszą dolegliwością w przypadku chorób zapalnych jelit, ale także zaparcia, bóle brzucha o charakterze kłującym, piekącym, bądź kurczowym, ucisk w podbrzuszu, czy też przelewanie. Większość z tych symptomów można zaliczyć do objawów IBS, czyli zespołu jelita drażliwego. Jest to przewlekła choroba czynnościowa jelit, której przyczyny nie są jeszcze dokładnie poznane.
Jelito nadwrażliwe – łagodzenie objawów
Lekarz często zwracają uwagę, że IBS nie jest typową chorobą, w przebiegu której stwierdza się zmiany anatomiczne w organizmie, a jedynie zespołem objawów. Wyróżnia się dwie podstawowe grupy dolegliwości. W jednym z nich przeważają biegunki, w drugiej zaparcia. W obu przypadkach ból brzucha o różnym charakterze mija po oddaniu stolca. Co ważne mocno zaburzony jest rytm wypróżnień, a objawy nasilają się po posiłku. Dziś leczenie zespołu jelita drażliwego opiera się właśnie na łagodzeniu objawów, co umożliwia pacjentom w miarę normalne funkcjonowanie. W tym celu zazwyczaj zaleca się kilka środków:
Dieta przy IBS i chorobach zapalnych jelit
Pacjenci cierpiący na postać biegunkową IBS powinni uważać z nadmiarem błonnika, w porównaniu z pacjentami leczącymi postać zaparciową jelita drażliwego. Generalnie osoby walczące z objawami IBS powinny unikać niektórych owoców (np. jabłka, gruszki, śliwki, wiśnie, owoce suszone i z puszki), warzyw (szparagi, brokuły, kalafior, groszek, kapusta, grzyby, buraki), przetworów mlecznych (jogurty, maślanka, twaróg, delikatne sery, kwaśna śmietana), a także produktów pszennych, słodyczy czy pokarmów z dodatkiem sorbitolu i innych popularnych słodzików, które spożyte w większych ilościach mogą wywołać efekt przeczyszczający. Dieta osoby walczącej z symptomami jelita wrażliwego powinna mieć jak najmniej produktów zawierających sacharydy fermentujące, ponieważ naukowcy potwierdzili w licznych badaniach, że zwiększają one dokuczliwe dolegliwości. Czasem do listy niewskazanych składników musimy doliczyć gluten, gdyż nie obserwuje się u pacjentów typowej celiakii, a jedynie pogłębienie objawów po spożyciu produktów pszennych.
Jak bywa w przypadku wielu schorzeń przewodu pokarmowego, tak i w tej kwestii, przestrzeganie odpowiednich zaleceń dietetycznych znacznie zmniejsza dolegliwości związane z zaburzeniem czynnościowym jelit. Spożywane produkty powinny być jednak dobierane indywidualnie do konkretnych objawów towarzyszących.
Choroby zapalne jelit, bez względu na przyczynę powstałego zakażenia, wymagają lekkostrawnej diety, w której przeważa odpowiednie nawodnienie pacjenta. Potrawy, po które można sięgać w czasie infekcji to gotowane, niewzdymające warzywa, ryż na wodzie, przyrządzone na parze mięso czy ryby. Unikamy natomiast ciężkostrawnych, tłustych posiłków oraz świeżych warzyw i owoców czy słodyczy.
Probiotyki na jelito drażliwe
Liczne badania naukowe potwierdzają ogromną rolę probiotyków w łagodzeniu dolegliwości IBS, głównie jeśli chodzi o wzdęcia i bóle brzucha. Czy wszystkie probiotyki nadają się do niwelowania objawów jelita drażliwego? Okazuje się, że wcale nie i powinniśmy sięgać po preparaty o udowodnionej skuteczności.
Niewątpliwie szczepem, którego skuteczność w tym obszarze została potwierdzona w licznych badaniach klinicznych, jest Lactobacillus plantarum 299v (DSM 9843). Ponadto ten konkretny szczep probiotyczny znacznie zmniejsza zachorowalność na zakażenia wywołane przez Clostridium difficile. Bakteria ta powoduje ciężkie powikłania po antybiotykoterapii, związane z chorobami zapalnymi jelit. Głównym produktem na polskim rynku, zawierającym w swoim składzie Lactobacillus plantarum 299v jest Sanprobi IBS. Jak podaje producent, jest to probiotyk, który oprócz udowodnionej skuteczności i odpowiedniej zawartości szczepu, spełnia również cechy idealnego probiotyku, czyli jest wyizolowany z organizmu ludzkiego, odporny na działanie kwasu solnego, dobrze przylega do nabłonka jelit i produkuje substancje przeciwdrobnoustrojowe, wykazuje też odpowiednie właściwości wzrostowe i nie ma zastrzeżeń co do bezpieczeństwa jego stosowania. Dlatego jego regularne stosowanie przez okres 4 – 8 tygodni nie tylko zmniejsza nieprzyjemne dolegliwości związane z IBS, ale także świetnie nadaje się jako uzupełnienie antybiotykoterapii.
Oczywiście inne probiotyki na jelita również znajdują zastosowanie w leczeniu dolegliwości, czy to związanych z IBS, czy też z chorobami zapalnymi, wywołanymi przez bakterie bądź wirusy. W zasadzie przy każdej dysfunkcji przewodu pokarmowego warto sięgnąć po dobry probiotyk na jelita, ponieważ nie tylko pomoże on załagodzić uciążliwe objawy, do których należy głównie biegunka, ale także znacznie skróci okres leczenia oraz przywróci równowagę flory fizjologicznej i zabezpieczy przed kolejną infekcją.
Więcej probiotyków można znaleźć w kategorii – Probiotyki.
Zioła na jelito drażliwe
W przypadku gdy chcemy uzupełniać swoją dietę o ziołowe napary, powinniśmy sięgać po zioła, które będą łagodziły objawy czy to IBS, czy też stanu zapalnego jelit. Najlepiej wybrać zioła o właściwościach rozkurczowych, przeciwzapalnych, uspokajających i wspomagających procesy trawienne. Do tej grupy można zaliczyć m.in.:
- liść mięty pieprzowej,
- koszyczek rumianku,
- liść melisy,
- owoc kopru włoskiego.
Więcej ziół znaleźć można w kategorii – Zioła.
Leki na jelito drażliwe
Ze względu na dokuczliwe objawy IBS pacjenci sięgają po tabletki na jelito drażliwe, które dają zazwyczaj szybki i skuteczny efekt. Nie można ich jednak nadużywać i warto skonsultować słuszność zażywania tego typu leków z lekarzem. Mowa tutaj o:
- lekach rozkurczowych, które działając na mięśnie gładkie niwelują ból brzucha oraz podbrzusza,
- lekach przeciwbiegunkowych, które blokują defekację w obrębie jelita grubego; ich długotrwałe stosowanie nie jest jednak obojętne dla organizmu, a ich zażywanie w przypadku bakteryjnego zapalenia jelit jest wręcz niewskazane,
- środki stosowane przy zaburzeniach motoryki przewodu pokarmowego, do których należą m.in. prokinetyczne leki bez recepty oraz kwas masłowy, poprawiający funkcjonowanie nabłonka zarówno w jelicie cienkim, jak i grubym.
Problemy gastryczne to powód, dla którego ciężko nam wyjść z domu, nie mówiąc już o normalnym funkcjonowaniu w pracy czy w szkole. Dodatkowo zaburzenia czynnościowe, do których należy IBS, są bardzo trudne do zdiagnozowania i wymagają wiele samodyscypliny i poświęcenia ze strony pacjenta, aby chociaż trochę załagodzić dokuczliwe objawy. Dlatego nie warto bagatelizować nawracających biegunek, zaparć, bóli brzucha i - oprócz sięgania po probiotyki - warto od razu zgłosić się z problemem do specjalisty.
Więcej na temat IBS i radzenia sobie z problemem można przeczytać w artykule – IBS – czyli zespół jelita drażliwego.
