Sprzedaż oryginalnej Viagry, po zakończeniu jej ochrony patentowej z roku na rok spada. Błyskawicznie jednak rośnie od tego czasu stosowanie odpowiedników leku. Łączy je ta sama substancja czynna - sildenafil. Jak działa ten związek? Czy jest bezpieczny przy długotrwałym stosowaniu i u których grup pacjentów jest bezwzględnie przeciwwskazany?
Spis treści:
- Sildenafil – co to za substancja?
- Sildenafil – jak działa?
- Jak stosować sildenafil?
- Przeciwwskazania do stosowania sildenafilu
- Sildenafil – skutki uboczne
- Interakcje z pożywieniem i innymi lekami
- Sildenafil dostępny bez recepty ale czy bezpieczny (tolerancja)
- Sildenafil – nie tylko na erekcję, w jakich schorzeniach jest jeszcze stosowany?
Sildenafil – co to za substancja?
Sildenafil był pierwszą substancją, zatwierdzoną do stosowania przy zaburzeniach erekcji. Jego wprowadzenie na rynek stało się przełomowym momentem dla wielu mężczyzn, zmagających się z problemem uzyskania lub utrzymania erekcji prącia wystarczającej do odbycia stosunku płciowego. Przyjmuje się, że zaburzenia erekcji dotykają ponad 10% mężczyzn. W grupie wiekowej 20-29 lat dotyczą one ok. 8% mężczyzn, ale powyżej 40. roku życia stanowią problem dla co czwartego mężczyzny. Obniżona sprawność seksualna powoduje u wielu mężczyzn pogorszenie samopoczucia i spadek odczuwanego komfortu życia.
Tytułową substancję czynną można znaleźć nie tylko w popularnej na całym świecie Viagrze, ale również w wielu innych lekach. Jeszcze kilka lat temu, można było nabyć je wyłącznie na podstawie recepty. Obecnie, sildenafil można zakupić również bez recepty. Związek ten, w zależności od przyczyny zaburzeń wzwodu, a także grupy pacjentów biorących udział w badaniu, okazał się skuteczny u 45-94% mężczyzn.
Więcej informacji na temat Viagry i jej odpowiedników znaleźć można w artykule: Viagra bez recepty - czy jest dostępna w Polsce?
Sildenafil – jak działa?
Sildenafil to substancja należąca do tzw. inhibitorów fosfodiesterazy typu 5. Hamowanie aktywności tego enzymu, prowadzi do wzrostu stężenia związku, który z kolei powoduje rozkurcz mięśni gładkich znajdujących się w ciałach jamistych prącia. Przyjmowanie leku z sildenafilem skutkuje zwiększonym uwalnianiem tlenku azotu. W efekcie tego działania, ułatwiony jest napływ krwi do prącia. Sildenafil pomaga więc w uzyskaniu i utrzymaniu erekcji prącia wystarczającej do odbycia stosunku płciowego. Jest to skuteczna substancja, stosowana w leczeniu zaburzeń erekcji pod warunkiem uprzedniego pobudzenia seksualnego. Bez stymulacji seksualnej nie pojawi się oczekiwany efekt.
W leczeniu zaburzeń wzwodu stosuje się nie tylko sildenafil, ale również inne substancje z grupy inhibitorów fosfodiesterazy typu 5. Podobne działanie wykazują także: tadalafil i wardenafil. Obie substancje dostępne są jedynie na podstawie recepty. Tadalafil, zawarty np. w leku Cialis wykazuje znacznie dłuższy czas działania od sildenafilu. Stosowanie wardenafilu (Levitra) może natomiast wiązać się z nieco szybszym wystąpieniem efektu leczniczego w porównaniu z sildenafilem.
Jak stosować sildenafil?
Sildenafil dostępny jest w produktach leczniczych w dawkach od 20 mg do 100 mg w tabletce. Dawka 100 mg zawarta jest jedynie w lekach na receptę. Bez recepty można zakupić sildenafil w dawce 25 mg lub 50 mg. Preparaty te mają postać tabletek powlekanych do połykania, np. Maxon Active, Maxigra Go i Actigra lub tabletek do rozgryzania i żucia - np. Mensil, Inventum i Doppelsil Max. Zaletą tych ostatnich jest brak konieczności popijania wodą. Można więc zażyć je w różnych warunkach. Po rozgryzieniu i przeżuciu tabletki, należy ją połknąć.
Zalecana dawka początkowa to 25 mg. Dopiero w przypadku jej niewystarczającej skuteczności, można zwiększyć ją do 50 mg. Maksymalna dawka dobowa sildenafilu wynosi 100 mg, ale o konieczności jej stosowania powinien zadecydować lekarz. Bez konsultacji z lekarzem, zaleca się przyjmować 25 mg sildenafilu na dobę, a w razie niskiej efektywności ewentualnie 50 mg na dobę.
Od przyjęcia leku do pojawienia się jego działania mija zazwyczaj od 30 do 90 minut. Jest to zależne m.in. od uwarunkowań organizmu. Stosowanie sildenafilu na pusty żołądek przyspieszy pojawienie się efektu terapeutycznego. Zażycie tabletki po jedzeniu może natomiast spowodować nieco późniejszy początek działania. Ze względu na fakt, że działanie preparatu z sildenafilem pojawia się najczęściej po ok. 30 minutach od zażycia tabletki, zaleca się jej przyjęcie na pół godziny lub godzinę przed planowaną aktywnością seksualną. Warto podkreślić, że do uzyskania oczekiwanego efektu niezbędna jest stymulacja seksualna.
Lek z sildenafilem zaleca się przyjmować na 30-60 minut przed aktywnością seksualną. Jego działanie utrzymuje się przez kilka godzin od zażycia tabletki.
Przeciwwskazania do stosowania sildenafilu
Leki z sildenafilem przeznaczone są jedynie dla osób dorosłych. Nie powinny być stosowane przez mężczyzn poniżej 18. roku życia. Nie są one również zalecane pacjentom, u których stwierdza się przeciwwskazania do aktywności seksualnej. Są to przede wszystkich osoby, cierpiące na poważne, ciężkie choroby układu krążenia, takie jak ciężka niewydolność serca i niestabilna dławica piersiowa. Dziedziczne zmiany degeneracyjne siatkówki, a także niedociśnienie tętnicze to kolejne istotne przeciwwskazania. Sildenafilu nie zaleca się stosować także w przypadku ciężkiej niewydolności wątroby. Leki zawierające tą substancję czynną nie powinny być przyjmowane również przez pacjentów, którzy w ciągu ostatnich miesięcy przebyli udar mózgu lub zawał mięśnia sercowego.
Częstość pojawiania się zaburzeń erekcji rośnie wraz z wiekiem. Jest to dość powszechny problem u mężczyzn w podeszłym wieku. U tej grupy pacjentów, lek z sildenafilem nie jest przeciwwskazany i nie ma konieczności zmniejszania dawkowania. Zalecane dawki są takie jak dla młodszych pacjentów.
Jeśli mężczyzna nie jest pewny, czy może bezpiecznie stosować lek z sildenafilem, warto skorzystać z porady farmaceuty lub skonsultować się z lekarzem.
Sildenafil – skutki uboczne
U jednego na dziesięciu pacjentów stosujących sildenafil lub częściej pojawia się ból głowy. Nieco rzadsze są zawroty głowy i zaburzenia widzenia. Mogą one mieć różną formę: niewyraźne widzenie, widzenie na zielono, żółto, niebiesko lub czerwono, a także widzenie barw na przedmiotach bezbarwnych. Nudności, zaburzenia trawienia, uderzenia gorąca i uczucie zatkanego nosa to kolejne częste skutki uboczne. Sildenafil może również powodować nasiloną senność, uczucie zmęczenia, kołatanie serca, reakcje alergiczne, bóle mięśni, ból w klatce piersiowej i zapalenie spojówek. Te działania niepożądane pojawiają się rzadziej niż u jednego na stu pacjentów.
Wśród rzadkich skutków ubocznych, które mogą wystąpić po zażyciu leku z sildenafilem znajdują się: migotanie przedsionków, uszkodzenie nerwu wzrokowego, utrata słuchu, wystąpienie niestabilnej dławicy piersiowej, zwiększona drażliwość, omdlenie, przemijający udar niedokrwienny i takie zaburzenia widzenia jak widzenie podwójne, spadek ostrości widzenia czy chociażby ubytki w polu widzenia. Rzadko występuje też nasilona erekcja. Warto jednak wiedzieć, że jeśli wzwód nie minie po 4 godzinach, konieczna jest pilna pomoc medyczna.
Ze względu na działania niepożądane, które mogą wystąpić po zażyciu sildenafilu, takie jak zawroty i bóle głowy, senność, uczucie zmęczenia i zaburzenia widzenia, należy zachować ostrożność przed prowadzeniem pojazdów. Wcześniej warto sprawdzić reakcję organizmu na lek.
Po podaniu doustnym sildenafilu mogą pojawić się takie działania niepożądane jak zawroty głowy, ból w klatce piersiowej, nagłe zaczerwienienie twarzy czy nieprawidłowe odczucia ze strony narządu wzroku. Najczęściej są one jednak łagodne i przemijające. Występują częściej po zażyciu wyższych dawek leku.
Czy sildenafil podnosi ciśnienie?
Sildenafil to substancja czynna, która nie podnosi ciśnienia tętniczego. Wręcz przeciwnie - powoduje przemijający spadek ciśnienia. Leki uwalniające tlenek azotu, który powoduje rozszerzenie naczyń krwionośnych, mogą być stosowane przez mężczyzn, cierpiących na nadciśnienie tętnicze. Warto podkreślić, że wielu pacjentów z nadciśnieniem, zmaga się z zaburzeniami erekcji. Przyjęcie preparatu z sildenafilem pomaga w osiągnięciu wzwodu niezbędnego do odbycia stosunku seksualnego. Co więcej, sildenafil jest dobrze tolerowany przez pacjentów z nadciśnieniem tętniczym.
Interakcje z pożywieniem i innymi lekami
Możliwa jest interakcja między sildenafilem a:
- lekami uwalniającymi tlenek azotu lub azotanami, stosowanymi w celu obniżenia ciśnienia krwi - efekt hipotensyjny (spadek ciśnienia) może ulec nasileniu, dlatego przyjmowanie leku wraz z sildenafilem jest przeciwwskazane,
- lekami należącymi do alfa-adrenolityków (np. doksazosyna, terazosyna) - łączenie tych leków może prowadzić do niedociśnienia tętniczego, dlatego zalecana jest ostrożność,
- erytromycyną, lekami przeciwgrzybiczymi, preparatami przeciwwirusowymi wykorzystywanymi w leczeniu zakażenia HIV - może dojść do wzrostu stężenia sildenafilu w organizmie, dlatego należy zachować szczególną ostrożność gdy zachodzi konieczność przyjmowania obu leków w tym samym czasie i stosować niższą dawkę sildenafilu (25 mg).
Przyjmowanie leków zobojętniających nie wpływa znacząco na wchłanianie sildenafilu. Substancja ta może być również stosowana przez mężczyzn, którzy zażywają kwas acetylosalicylowy (aspirynę). Połącznie tych leków nie powoduje bowiem wydłużenia czasu krzepnięcia krwi. W przeprowadzonych badaniach nie wykazano również, aby jednoczesne przyjmowanie sildenafilu i wielu z powszechnie stosowanych leków na nadciśnienie mogło powodować skutki uboczne.
Tak jak zostało już wcześniej wspomniane, substancja czynna sildenafil może być przyjmowana niezależnie od jedzenia. Zażycie tabletki po lub w trakcie posiłku może jednak opóźnić jej działanie. Sildenafil dostępny w tabletkach powlekanych nie powinien być popijany sokiem grejpfruitowym. Sok ten hamuje aktywność enzymu, biorącego udział w metabolizmie sildenafilu, przez co może powodować wzrost stężenia tej substancji w organizmie.
Sildenafil a alkohol - czy można łączyć te substancje? Nie jest to zalecane. Alkohol spożywany sporadycznie może obniżać ciśnienie krwi. Sildenafil nie nasila tego działania. Należy jednak wziąć pod uwagę również fakt, że alkohol może powodować przemijające zaburzenia erekcji. W wyniku połączenia alkoholu z sildenafilem może więc dojść do obniżenia skuteczności leku.
Sildenafil dostępny bez recepty ale czy bezpieczny (tolerancja)
Sildenafil to substancja czynna, która okazała się skuteczna przy zaburzeniach erekcji. Nie leczy ona natomiast przyczyny problemu, o czym warto pamiętać podczas jej stosowania. Sildenafil zwiększając napływ krwi do prącia podczas podniecenia seksualnego ułatwia osiągnięcie erekcji i jej utrzymanie. Dzięki temu działaniu, lek wpływa korzystnie na odczuwaną jakość życia seksualnego. Zaburzenia erekcji prowadzą bowiem często do obniżenia samooceny i spadku pewności siebie. Sildenafil okazał się skuteczny i dość bezpieczny nie tylko wśród zdrowych mężczyzn, ale także u pacjentów z nadciśnieniem tętniczym, cukrzycą i wieloma innymi chorobami współistniejącymi.
Zgłaszano przypadki rozwoju tolerancji organizmu na sildenafil. Efekt ten może być jednak związany z rozwojem zaburzenia, które jest przyczyną problemów ze wzwodem. Wielu mężczyzn przyjmuje sildenafil kilka razy w tygodniu i nie odczuwa potrzeby zwiększania dawki leku w ciągu pierwszych kilku lat leczenia. Rozwój tolerancji na sidlenafil nie jest dobrze udokumentowany. Nie mniej jednak warto mieć na uwadze, że częste i długotrwałe stosowanie sildenafilu może powodować w przyszłości konieczność zażywania coraz wyższych dawek. Przy utrzymujących się problemach ze wzwodem zasadne jest więc udanie się do specjalisty, znalezienie przyczyny zaburzeń erekcji i ich leczenie.
Sildenafil – nie tylko na erekcję, w jakich schorzeniach jest jeszcze stosowany?
Sildenafil, zwiększając uwalnianie tlenku azotu i prowadząc do rozkurczu mięśni gładkich, jest też wykorzystywany w leczeniu nadciśnienia płucnego. Poprawia on przepływ krwi przez naczynia i wpływa na bardziej efektywne dostarczanie tlenu do wszystkich narządów. Ze względu na wspomaganie rozkurczu naczyń krwionośnych i rozszerzanie naczyń płucnych (w mniejszym stopniu również naczyń krwionośnych w krążeniu ogólnym), sildenafil może być stosowany także w terapii tętniczego nadciśnienia płucnego u dzieci powyżej 1. roku życia. Wprowadzenie leku do leczenia poprawia wydolność wysiłkową chorych. Standardowa dawka w tym wskazaniu dla osób dorosłych to 20 mg sildenafilu 3 razy na dobę.
Sildenafil jest substancją, która została bardzo dobrze przebadana na przestrzeni ostatnich kilkunastu lat. Uważana jest za skuteczną przede wszystkim przy zaburzeniach wzwodu. Jednocześnie, jest dosyć bezpieczna i może być stosowana przez większość mężczyzn nawet przez dłuższy czas. Działania niepożądane, które mogą pojawić się w związku z przyjmowaniem sildenafilu, są zazwyczaj łagodne, przemijające i zależne od dawki.
Piśmiennictwo:
- McMurray J.G., Feldman R.A., et al., Long-term safety and effectiveness of sildenafil citrate in men with erectile dysfunction, Ther Clin Risk Manag., 2007, 3 (6), 975-981.
- Lew-Starowicz Z., Leczenie zaburzeń erekcji - przeszłość, teraźniejszość, przyszłość, Przew Lek, 2003, 6, 6, 56-60.
- Sathyanarayana Rao T.S., Arun Kumar V., Raman R., Andrade Ch., Prolonged, longstanding, ultra-high-dose abuse of sildenafil, Indian J Psychiatry, 2015, 57 (3), 311-312.
- Dęmbe K., Krasnodębski P., Jasik M., Skowrońska A., Nehring P., Zastosowanie inhibitorów fosfodiesterazy typu 5 (PDE5) w leczeniu zaburzeń erekcji w praktyce ogólnolekarskiej, Kardiologia w praktyce, 2013, 4 (26), 7, 27-33.
- Lew-Starowicz Z., Historia i teraźniejszość - przełom w seksuologii spowodowany wprowadzeniem sildenafilu - pierwszego inhibitora PDE-5, Przegl Seks, 2015, 1 (41), 38-40.
- Cieślikowski W.A., Rola sildenafilu w leczeniu zaburzeń wzwodu, Przegląd Urologiczny, 2013, 5, 81.
- Charakterystyki Produktów Leczniczych: Sildenafil Zentiva, Viagra Connect.
- Lew-Starowicz Z., Inhibitory fosfodiesterazy typu 5 - podobieństwa i różnice, Seksuologia Polska, 2003, 1, 2, 79-82.
